Priroda čuva zdravlje, jabukovo sirće u ishrani životinja čuva njihovo zdravlje. Dnevna primjena dovodi do poboljšanja zdravlja i boljih rezultata u uzgoju. Sirće sadrži 8 esencijalnih aminokiselina.
Za razvoj živog organizma potreban je čitav sistem aminokiselina, mikroelemenata i vitamina koje samo jabukovo sirće sadrži u svom sastavu.
Jabukovo sirće je proizvod aerobne fermentacije gdje sirćetne bakterije iz jabuke oksidišu etil-alkohol u sirćetnu kiselinu. Pored sirćetne kiseline sadrži i ekstraktivne materije, uglavnom ugljene hidrate, bjelančevine i soli. Etil-alkohol i viši alkoholi sadržani u osnovnoj sirovini stvaraju sa sirćetnom kiselinom, koja nastaje u toku vrenja, odgovarajuće estre ugodnog mirisa i čine karakteristične buketne materije. Pored sirćetne kiseline i odgovarajućeg ekstrakta, ono sadrži i izvjesne količine aminokiselina korisnih za ishranu.
Pročitajte: Toplotni udar kod životinja – Kako ga spriječiti i rashladiti životinje
Po laboratorijskim ispitivanjima jabukovo sirće ima 18 makro i mikroelemenata a u značajnoj mjeri ima: kalcijum 34,05 mg/l; magnezijum 8,64 mg/l; gvožđe 5,46 mg/l; fosfor 5,09 mg/l; silicijum 2,38 mg/l. Osim ovih elemenata sirće sadrži 8 esencijalnih aminokiselina: fenilalanin, izoleucin, leucin, lizin, metionin, treonin, triptofan i valin. Od vitamina, koji su od izuzetnog značaja, sirće sadrži: riboflavin 10–65 U/l; nikotinska kiselina 100–260 U/l; pantotenska kiselina 50–165 U/l. Čisto jabukovo sirće sadrži izuzetno veliku dozu kalijuma/K+ (216,5 mg/l) s kojim je u stanju regulisati pH živog organizma a što je bitno za kontinuiran i zdrav razvoj.
Jabukovo sirće u ishrani
Primjena jabukovog sirćeta u prevenciji i liječenju bolesti kod goveda kod nas skoro nepoznato, ali u svijetu se uveliko radi na njegovoj primjeni. Dokazano je da jabukovo sirće poboljšava mliječnost krava, olakšava teljenje, a mladuncima pomaže da ojačaju kosti. Neuporedivo je bolje od antibiotika, koji ne samo da je štetan za životinje, već kroz meso i mliječne proizvode indirektno utiče i na zdravlje ljudi.
Veći je broj problema i bolesti koje primjena jabukovog sirćeta kao dodatka ishrani goveda može da spriječi: akutni i hronični mastitis, jalovost, bruceloza, slaba potentnost bikova, slab apetit grla, dugo i teško teljenje, zapaljenja zglobova, podložnost nazebima, gripozna stanja, paraliza grla zbog mliječne groznice, neujednačena veličina teladi u stadu, slabost teladi, manje izražene rasne karakteristike podmatka i dr.
Upotrebom jabukovog sirćeta u ishrani goveda ili pak kroz pijaću vodu ne može se pogriješiti kao sa antibioticima jer je jabukovo sirće neotrovno i grlo će odbiti ponuđenu hranu ukoliko mu sirće ne treba ili je predozirana količina. Na osnovu naučnih istraživanja (eksperiment Kiss-Bárdos) ustanovljeno je da je najpovoljniji put doziranja upravo preko vode za piće.
Pročitajte: Izgled zdravih i bolesnih životinja
Mjerenja su pokazala da je najpovoljniji odnos 1:100. Jedan litar jabukovog sirćeta na 100 litara vode. U ovom odnosu sirće u vodi reguliše pH vode na nešto ispod 5 i to je količina koju stoka rado konzumira. Ovu pH vrijednost voda pod dejstvom sirćeta dugo zadržava.
Mjerenja koja su vršena u pitkoj vodi stoke pri ljetnjim vrućinama, pokazala su da voda koja sadrži sirće ima 1000 puta manje bakterija u odnosu na pitku vodu koja nije bila tretirana sirćetom.
Na osnovu različitih naučnih istraživanja predložene doze jabukovog sirćeta su:
• Za grla koja nisu ostala steona više mjeseci, servis period duži od 60 dana – uz hranu, po 50 grama jabukovog sirćeta, dva puta dnevno.
• Tokom steonosti, kravi treba davati, uz dva dnevna obroka, po 60 grama sirćeta do teljenja. Posljednja tri mjeseca steonosti, tri puta nedjeljno, kravi treba davati u 60 grama sirćeta sa tri kapi Lugolov rastvora
- Poslednjih petnaest dana pred teljenje, kravama davati ovu mješavinu dva puta dnevno uz ostalu hranu.
• Kod slabosti kostiju i nogu, kravama treba davati 100 grama sirćeta dnevno.
• Kod male mliječnosti kravama treba davati do 100 grama sirćeta dnevno
• Kod pretjeranog lučenja sluzi iz gubice i protiv kašljanja – 100 grama jabukovog sirćeta dnevno.
• Ukoliko goveda češće dobijaju 100 grama jabukovog sirćeta sa tri kapi Lugolovog rastvora, biće zaštićenija od vašiju, stočnih muva, abortusa i stočnih parazita.
• Kod pobačaja, dobra doza je 50 grama sirćeta i tri kapi Lugolovog rastvora uz svaki obrok.
Kod jedinki koje dobijaju tretman jabukovim sirćetom aktivnost enzima je daleko intenzivnije izražena nego kod kojih onih bez tretmana. Intenzivirana enzimska aktivnost pomaže boljem iskorišćavanju stočne hrane, a samim tim pospješuje i tov.
Jabukovo sirće može da se daje i ovcama, kozama, konjima, psima, a i živini kod koje će ljuska jajeta biti znatno čvršća. Životinje kojima se daje jabukovo sirće su znatno otpornije, zdravije i imaju veću proizvodnost.
Lugolov rastvor je rastvor joda (rastvor 5% elementarnog joda u 1% rastvoru kalijum jodida). Pribor i sastojci neophodni za pravljenje Lugolovog rastvora:
- bočica od 500 ml od neprozirnog stakla sa plastičnim čepom,
- 500 ml destilovane vode,
- granulirani jod – 25 grama
- granulirani kalijumov jodid – 50 grama.
Kalijumov jodid se otopi u 250 ml destilovane vode uz lagano miješanje staklenom pipetom. Postepeno se dodaju kristali joda i dopuni se vodom. Pripremljeni rastvor se promućka. Ostavi se da odstoji bar 24 časa uz povremeno mućkanje. Nakon isteka 24 sata spreman je za upotrebu.
Pročitajte: Kuhinjska so u ishrani domaćih životinja je neophodna
Jabukovo sirće
Jabukovo sirće: Koristite neprskane jabuke, što ružnije po izgledu i sa po kojim crvom, samo da ne budu sasušene ili pokvarene. Jabuke se prvo dobro operu i očiste. Obavezno se bacaju sjemenke. Očišćene jabuke se samelju, da budu što usitnjenije. Samljevene jabuke se stave u bure ili neku drugu staklenu posudu u zavisnosti od količine. Jabuke se dobro izgnječe da puste svoj sok. Izgnječene jabuke se preliju sa rastvorom vode i šećera.
Na 5 kg mljevenih jabuka potrebno je oko 200 gr šećera i najmanje 2 l vode. Jabuke moraju skroz biti prelivene vodom. Posuda se napuni do ¾ svoje zapremine i prekrije krpom ili gazom. Posuda sa jabukama se nikako ne zatvara potpuno! Fermentacija jabuka traje nekih desetak dana na toplom mjestu. Na početku vrenja jabuke su na površini, kada se završi vrenje jabuke su na dnu posude. Pripremljeni rastvor ocijediti i držati na mračnom i tamnom mjestu.
Literatura: Primena jabukovog sirćeta u govedarstvu – autor mr Violeta Petrović-Luković