Uticaj klime na vinovu lozu

Klima u užem smislu je najčešće definisana kao „prosječno (srednje) stanje vremena“, ili preciznije, kao statistički opis srednjih vrijednosti i varijabilnosti vremena, u opsegu od nekoliko mjeseci do nekoliko hiljada ili miliona godina. Klima u širem smislu predstavlja stanje, uključujući statistički opis, klimatskog sistema.

Poljoprivredna proizvodnja, a posebno vinogradrastvo, je u velikoj zavisnosti od uticaja klime u toku godine. Vinova loza je biljka umjerenijih klimata, najčešće umjereno kontinentalne i mediteranske klime. Klimatske promjene u toku posljednjih nekoliko godina omogućavaju gajenje vinove loze i velike uspjehe u proizvodnji vinskog grožđa u uslovima oštrijih kontinentalnih klimata i na lokalitetima gdje se vinova loza nije gajila (Velika Britanija, Švedska). Klimatske promjene prate se preko Međuvladinog panela o klimatskim promjenama.

Plemenita vinova loza se gaji u različitim klimatskim podnebljima širom svijeta. Međutim, najveći dio vinogradarske proizvodnje nalazi se između 35. i 50. paralele sjeverne geografske širine i između 30. i 45. paralele južne geografske širine. Proizvodnja plemenite vinove loze praktično je nemoguća u suptropskom i tropskom pojasu. Osim toga, proizvodnja grožđa na većim nadmorskim visinama je vrlo komplikovana zbog niskih zimskih temperatura u toku jeseni i zime. Najbolji položaji za podizanje vinograda su južni, jugoistočni i jugozapadni. Sa dobrim izborom vinogradarskog položaja povećava se kvalitet grožđa i smanjuje se rizik od propadanja usjeva.

Pročitajte: Izbor položaja za podizanje vinograda

Uticaj klimatskih promena odražava se i na vrijeme sazrijevanja grožđa u mnogim regijama širom svijeta. Temperature u toku vegetacije su mjera sazrijevanja mnogih sorti grožđa u kojima klimatski uslovi variraju od hladne ka toploj klimi. Iako mnogi vinogradarski regioni u južnoj Evropi imaju tipičnu Mediteransku klimu, sa dugim, toplim i suvim ljetima, u centralnoj i sjevernoj Evropi je zastupljena kontinentalna i vlažna klima sa blagim i kišnim ljetima. U mnogim Mediteranskim vinogorjima, vinogradi su podložni uticaju visokih nivoa radijacije u interakciji sa visokim temperaturama i niskom količinom padavina i vode u zemljištu, što u velikoj mjeri ograničava produktivnost vinove loze. Zbog toga niska bujnost teži smanjenju težine bobica, smanjenju sadržaja šećera i prinosa. Druge organoleptičke osobine bobice, kao što su boja, aroma i mirisna jedinjenja, su takođe ograničeni od strane solarne radijacije i suše. Ovo može da dovede do veoma nestabilnih vina, sa visokim sadržajem alkohola i veoma niskim sadržajem kiselina u vinu.

Za ocjenu ekološke pogodnosti neke lokacije za gajenje vinove loze koriste se različiti pokazatelji. U zavisnosti od mjesta gajenja vinove loze za koji se vezuju klimatski pokazatelji, izvršena je podjela na makroklimu, mezoklimu i mikrokilmu. Pod makroklimom se podrazumjeva klima cijele Zemlje ili nekog njenog širokog prostranstva, koja uključuje veliki broj meteoroloških stanica i njihovih podataka o vremenu za duži vremenski period. Mezoklima ili lokalna klima predstavlja geografsku cjelinu i odnosi se na oblast manju od makroklime (šume, dio mora, jezera, gradovi, ostrva).

Pokazatelji mezoklime mogu da nam pomognu da utvrdimo da li je neka lokacija ili vinogorje povoljno za gajenje neke sorte vinove loze. Mikroklima se odnosi na sasvim male oblasti, kao što su poljoprivredno zemljište, dio šume, dio grada, dio brda (padina) itd. Za podatke o mikroklimi koriste se podaci jedne meteorološke stanice.