Veliki broj gazdinstava na svojim okućnicama imaju plastenike i za svoje potrebe gaje povrće. A sve veći broj mlađih je zainteresovan za plasteničku proizvodnju, jesen je pravo vrijeme da se krene s prvim radovima. Prioritet je odrediti položaj plastenika, izabor folije, priprema zemljišta i sjemena. Tehnologija proizvodnje na otvorenom i u zaštićenom prostoru je slična , ali ima još mnogo detalja gdje mora da se obrati pažnja jer su greške česte. Stvaranjem dobrih uslova pogoduju ne samo gajenim biljkama, već i korovskim biljkama, pa i štetočinama. Zato je borba s njima teža i zahtevnija.
Kvalitet i stanje zemljišta su jako bitni i ono mora da ispunjava određene uslove i kvalitete. Kvalitetna zemljišta koja ispunjavaju naše zahteve moraju imati:
- dobru plodnost, dobar vodno-vazdušni režim, da su rastresita, ravna i da ima visok sadržaj humusa od 3 do 5%
- da nisu zakorovljena,
- da nemaju ostatake pesticida i teških metala,
- da ne sadrže uzročnike bolesti i štetočine, posebno nematode, i da je nivo podzemnih voda najviše do 1,0 m ispod površine.
Pročitajte: Leptir plastenik: jeftin i praktičan
Prije postavljanja plastenika treba da se sprovede kvalitetna obrada zemljišta, podrivanje, ravnanje i usitnjavanje. Postavi drenažni sistem sa odvodnim kanalima. Ukoliko se ne bi sprovela drenaža vrlo brzo bi došlo do zabarivanja i zaslanjivanja zemljišta, kao posljedica intenzivnog navodnjavanja koja se primjenjuje pri proizvodnji u zaštićenom prostoru. Dobro bi bilo da se ostvari mogućnost kontrole odvođenja vode, odnosno da se zna koliki dio vode biljka iskoristi.
Dezinfekcija zemnjišta je obavezna i fitosanitarna priprema. Cilj je da se unište biljne štetočine još prije početka proizvodnje u plasteniku.
Dezinfekcija zemljišta se obavlja prije zasnivanja rasada, dok se kompost za tople leje, sandučići i saksije dezinfikuju uvijek posle pripreme, a prije sjetve. Brojne štetne insekte, parazite koji prouzrokuju poleganje i sjeme korova najefikasnije uništava vodena para. Ovi, uređaji su skupi, pa se zemljište najčešće zaliva rastvorom: cineba, benomila ili previkura, fungicida koji samo sprječavaju razvoj bolesti. Ako se tokom obrade otkriju žičari, rovci ili larve gundelja, preporučuje se rasturanje zemnjišnih insekticida.
Protiv podgrizajućih sovica preventivno se unose “tetaton granule”. Korove, posebno u manjim plastenicima i lejama, najbolje je uklanjati ručno ili plamenom.
Pored zemljišta, obavezno je dezinfikovati pribor i alat, koji se potapaju u rastvor masne sode ili plavog kamena (5%).
Drveni ramovi, sandučići i kolje ostave se nekoliko sati u rastvoru karboleuma (priprema se od 10-15 litara ovog sredstva i 100 litara vode). Na kraju se izvade i obavezno ostave nekoliko sati napolju, da se prosuše i da karboleum izvetri.
Sjeme proizvedeno na svom gazdinstvu, prije sjetve treba dezinfinkovati fungicidima registrovanim za tu namjenu. Uvijek prednost dati deklarisanom sjemenu, proverenih sjemenskih kuća jer je već zaštićeno.
PSSS-Jagodina savetodavac Dragan Mijušković