Krompir u ishrani stoke

Krompir se gotovo od početka uvođenja u poljoprivrednu proizvodnju  koristio kao vrlo dobra stočna hrana.

U mnogim krajevima naše zemlje on služi kao osnovna hrana za tov svinja, posebno idividualnim gazdinstvima planinskih krajeva, gdje ima veće komparativne prednosti od žitarica.

Upotreba krompira za tov govdeda i svinja zemljama sjeverne hemisfere predstavljala je glavni izvor sirovine za tov. Istina, u novije vrijeme i u ovim zemljama opada učešće krompira u obroku tovne stoke, posebno učešće konzumnog krompira, koji se nekada daleko više prmjenjivao u te svrhe. Sada se za tov stoke uglvnom upotrebljavaju sitne frakcije i oštećeni gomolji. U zemljama sa visokom porizvodnjom i oštećenih gomolja predstavlja veliki izvor sirovina, ne samo za stočnu ishranu već i za industrijsku preradu u proizvode čija prodajna cijena ne podnosi korišćenje konzumnog kormpira.

Pročitajte: Stočni grašak, bob i uljana repica u ishrani svinja

Za tov stoke krompir se može upotrebljavati na više načina:

a) U svježem stanju kao cijela ili usitnjena krtola. Na ovakav oblik upotrebe stoka se mora postepeno privikavati do potpunog obroka. Razumljivo je da se u obroku mora nalaziti proteinska komponenta u vidu neke koncetrovane hrane, a za preživare još i  voluminozni dodatak. Ovaj način ishrane stoke u uslovima skupe energije predstavlja i najekonomičniju formu.

b) Parenje krompira, zatim siliranje krtola, predstavljaju složen tehnološki postupak, pa se u novije vrijeme ovaj način pripremanja i čuvanja krompira kao stočne hrane posepeno napušta.

c) Kuvani, odnosno pareni krompir takođe se mnogo koriste, što je dobra forma pripreme u obroku, uz uslov da se energija osigura iz jeftinijih izvora.

Bilo koji od pomentutih postupaka pripreme obroka krompira ne mijenja bitno njegovu hranindbenu vrijednost. Hranidbena vrijednost uglavnom zavisi od procenta suve materije u krtoli ili opšteg kvaliteta, te sačuvanosti čitave mase.

Pročitajte: Krompir silaža – Iskoristite neutrošeni krompir za ishranu stoke

Znamo da se suva materija u krtolama kreće u granicama od 17 do 26 %. U tim istim odnosima kreće se i hranidbena vrijednost i u prosjeku ona iznosi 1 kg krompira 0,20 skrobne vrijednosti, što znači da jedan kg krompira vrijedi kao 0,20 kg čistog skorba ili 0,25 kg kukuruza.

Vrijednost krompira ko stočne hrane zavisi od vrste životinje, njenoj starosti, zatim o tome da li se radi o preživaru ili nepreživaru. Uopšteno vrijedi pravilo da mlađe životinje i nepreživari bolje iskoriste hranidbene materije iz krompira od starijih, posebno ako se radi o preživarima.

Uslovno uzeto, može se reći da za 1 kg prirasta žive vage svinja potrebno 16-18 kg krompira, a  za goveda 18-24 kg. Jasno, ove su količine izvedene računskim putem, pošto obrok ne smije sadržavati samo krompir. On se mora popuniti i drugim hranljivim komponentama, o čemu je u prethodnom poglavlju više rečeno.

Razlog sve većeg opadanja upotrebe krompira u tovu stoke nije u njegovoj neprikladnosti kao sirovine, nego u sve većem širenju proizvodnje kukuruza, u novije vrijeme i ječma tj. kultura sa jeftinijim ekvivalentom suve materije.