Rodne grane kruške – U toku formiranja krune, kruska počinje da formira cvjetne pupoljke, čak neke sorte, druge godine po sadnji na stalnom mjestu. Veliko opterećenje rodom, u ovom periodu se ne preporučuje, jer bi to umanjilo opštu vitalnost voćkice i nemogucnost da se formira željeni oblik krune.
Dozvoljava se porast jednom broju manje razvijenih ljetorasta, da se na njima formiraju cvjetni pupoljci i da donesu rod. Pri tome, valja se držati principa: produžni ljetorasti se ne prekraćuju, prekraćivati se mogu grančice sa cvjetnim pupoljcima.
Grančice, koje nemaju cvjetne pupoljke (jednogodišnje) se ne prekraćuju. Na takvim grančicama, kad se prekrate, u zavisnosti koliko je prekraćena, razvija se više ljetorasta i umjesto jednog ili dva ljetorasta formira se metlast izgled, time se pogoršavaju uslovi za fotosintetske aktivnosti.
Slika 1. Grančice kruške: ( 1 )-nerodna grančica; ( 2 )- rodna grančica razvijena iz grančice 1; ( 3 )- rodna grančica na početku vegetacije; ( 4 )- ista grančica 3 na kraju vegetacije; ( 5 )- grančica 4 poslije rezidbe; ( 6 )- ista grančica u rodu; ( 7 )- grančica sa plodovima; ( 8 )- nerodna grančica.
Pročitajte: Zimska rezidba krušaka – Preduslov za postizanje dobrih prinosa
Za pravilno izvodjenje rezidbe neophodno je da se razlikuju cvjetni od lisnih pupoljaka, starost rodnih grančica kao i starost rodnog drveta.
Rodne grančice su stare svega jednu godinu, a rodno drvo je višegodišnje.
Slika 2. Šema prelaza lisnog pupoljka u cvjetni, rodnu grančicu i donošenje ploda. Grančica (A) sa lisnim pupoljcima (a), ista grančica (B) sa cvjetnim pupoljcima (b), u vegetaciji cvjetni pupoljak (b) na grančici (C) i na kraju, rodna grančica sa plodom.
Transformacija lisnog u cvjetni pupoljak traje godinu dana, da bi se već naredne godine iz cvjetnog pupoljka razvio plod. Proces transformacije od lisnog pupoljka do ploda traje dvije godine. Na prošlogodisnjoj grančici iz lisnog pupoljka, pri optimalnim uslovima formiraju se cvjetni pupoljci. To je rodno drvo staro na kraju vegetacije dvije godine, sa rodnim grančicama starim jednu godinu. Ovo rodno drvo je vrlo produktivno, jer je na njemu veliki broj rodnih grančica sa jos većim brojem cvjetnih pupoljaka, odnosno cvjetova.
Rodne grane kruške – kako orezati voćku
Slika 5. Izgled rodnih grana (1 i 2), u predhodnoj godini su nejednako orezane. Rodna grana (1) orezana kratko i (2) – duga rezidba. Osim toga, rodna grana (1) ima horizontalan, a uspravan položaj. Uspravan položaj rodne grane (2) ima uticaja na vegetativan porast (1, 2, 3) letorasta i formiranje cvjetnih pupoljaka (c). U ovom slučaju bila je izvedena pravilna rezidba.
Rezidba: Rodna grana (1) se orezuje u tački A3. Rodna grana (2) se orezuje u B3 i uklanjaju se grančice (2) i (3), dok (1) ostaje.
Slika 6. Trogodišnja neorezana rodna grana. Struktura grane: mali vegetativni prirast (a-b); b-c – dvogodišnji dio grane; c-d – trogodišnji dio grane; početak odumiranja kratkih rodnih grančica. Treba da se očekuje dalje odumiranje. Neophodna je rezidba radi povećanja vitalnosti. Rezidba: U oko 80% grana rezidba se izvodi u tački A i prevodi na grančicu (1). Jedan broj (oko 15%) se orezuje u tački A1 i grančice (1, 2, 3) u tačkama: A2, A3 i A4
Slika 7. Trogodišnja rodna grana (1)
Struktura
Prošlogodišnja grančica a – b ; dvogodišnji dio: b-c; trogodišnji dio: c-d. Na dvogodišnjem dijelu rodne grane (b-c) razvijeno je 5 pupoljaka u grančice sa cvjetnim pupoljcima na vrhu (1,2,3,4 i 5). Trogodišnji dio rodne grane ima razvijene cvjetne pupoljke.
Pročitajte: Zimska rezidba veoma bitna za rodnost plodova
Rezidba
Treba rodnu granu orezati u tački (A1). Prevee se na grančicu (3) oko 80-90% grana. Preostale se u osnovi uklanjaju ili orezuju u B. Uklanjaju se rezidbom, ako je u kruni ovih grana nepovoljan raspored – jedna drugoj smetaju.
Za pravilno formiranje krune vodaka veoma je važno da se koriste kvalitetne sadnice i da se na vrijeme povijaju mladari. Često se mladari koji rastu pod oštrim uglom ne povijaju na vrijeme, kasnije dolazi do očenjivanja grana pod teretom roda ili snijega.
Pravilno formiran oblik krune osnovni je preduslov za izvođenje kvalitetne rezidbe. Da bi se pravilno formirao oblik krune važno je na vrijeme razvesti grane. Što su grane pod otvorenijim uglom bolja je osvijetljenost krune, vodke prije prorode, brže se uspostavlja ravnoteža između vegetativnog porasta i rodnosti, lakša je rezidba i berba plodova. Mladare je najbolje povijati dok još nisu odrveneli. Ako se s razvođenjem zakasni, često dolazi do lomljenja grana ili se kasnije rezidbom takve grane moraju vaditi u osnovi. Za povijanje mladara mogu da posluže različiti materijali:
- sintetička rafija
- tegovi od betona
- štipaljke
- čvršde čačkalice
SINTETIČKA RAFIJA
Mladari se vezuju za pobijeni kočić ili direktno za deblo ili za susjednu skeletnu granu. Pri tom treba ostavljati dovoljno slobodnog prostora na vezanom mjestu da ne dođe do usijecanja rafije. Ona ne smije da se ostavi na stablu. Mladare treba povijati u pravcu njihovog porasta. Ne smiju duže da se ostavljaju zavezani, već pet-sedam dana i odmah ih treba odvezati.
TEGOVI
Tegovi za opterećivanje grana od betona različite težine koriste se tako što se u njih ubacuje po jedna savijena žica, kroz koju se provlači rafija, ili se postavlja duže žica u vidu kuke. Tegovi se okače o mladare drže 15-20 dana, a zatim se premiještaju na sljedeće stablo.
ŠTIPALJKE
Upotrebljavaju se kada su mladari zeljasti i lako savitljivi, dužine 15-20 cm. Tada se štipaljka stavi iznad mladara koji treba da se povije, fiksira na produžnici, a mladar zavuče ispod štipaljke. Najbolje je mladare povijati kada završe svoj prvi intezivni porast.
Razvođenje mladara može dosta uspiješno da se obavi i nešto čvršćim čačkalicama. One se prvo gornjim dijelom zabodu u produžnicu, a zatim donjim dijelom u mladar i napravi otklon. Ovde je važno da donji dio čačkalice bude uboden u mladare pod što vedim uglom.