Vlažnu bakterijsku trulež krtola krompira prouzrokuje više vrsta fitopatogenih bakterija. Najčešći su uzročnici bakterije iz roda Pectobacterium. Zajednički simptomi bolesti, bez obzira na to koja je bakterija uzročnik, su vlažna trulež krtola ili trulež prizemnog dijela stabla i uvenuće biljaka.
Bakterija Pectobacterium carotovorum
Najčešći uzročnik vlažne truleži je fitopatogena bakterija Pectobacterium carotovorum. Ova bakterija prouzrokuje trulež plodova korijena i krtola u polju i u skladištu (krompir, paprika, paradajz, šargarepa, celer, karfiol, kupus).
Za razvoj bolesti u polju posebno pogoduje visoka vlažnost zemljišta. U takvim povoljnim klimatskim uslovima zaražene krtole mogu se raspasti već u zemlji, a iz njih izlazi veliki broj bakterija koje mogu zaraziti okolne biljke. Kod biljaka koje imaju manji intenzitet zaraze u polju, mogu se pojaviti jači simptomi zaraze na krtolama u skladištu, posebno u onim skladištima gdje nije moguće kontrolisati vlažnost vazduha i vršiti provjetravanje krompira.
U skladištu se bolest može mehanički prenijeti sa zaraženih krtola na zdrave krtole dodirom, a posebno su osetljive krtole koje su već zaražene gljivicama plamenjače i tada nastaju sekundarne infekcije.
Bakterija Pectobacterium atrosepticum
Pectobacterium astrosepticum prouzrokuje trulež prizemnog dijela stabla krompira poznatu pod nazivom crna noga. Na biljkama krompira u polju može se vidjeti uvenuće i žućenje listova, slabiji rast kao i uvenuće cijelih biljaka.
Zaražene krtole su primarni izvor zaraze, a razvoju bolesti pogoduju visoke temperature i visoka vlažnost.
Simptomi bakterija:
- Trulež prizemnog dijela stabla koje potamni
- Na krtolama se pojavljuje trulež oko lenticela (mesto za koje je pričvršćen stolon) ili na ranama
- Biljke zaostaju u rastu, vrhovi venu, postaju hlorotični i uvijaju se
- PROČITAJTE: Spriječite da krompir proklija uz samo jednu voćku
- Prvi simptomi na biljkama krompira se mogu očekivati pri temperaturama iznad 25ºC, često zavise i od sorti krompira, (široko zastupljene sorte često su osetljive prema ovim bakterijama). Na simptome utiču i klimatski faktori.
Širenje bakterija
Prisustvo bakterija u sjemenu krompira jedan je od osnovnih razloga za širenje, pored vlažnosti zemljišta, korišćenja sječenih krtola kao sjemenskog materijala i upotrebe oštećenih i zaraženih krtola prilikom vađenja.
Neadekvatni uslovi skladištenja i temperatura takođe utiču na širenje bakterija. Treba voditi računa prilikom uvoza merkantilnog krompira. Osnovni izvori zaraze ovim patogenom su upotreba zaražene krtole krompira i voda za navodnjavanje.
Mjere zaštite
Preporučuju se preventivne mjere koje podrazumevaju sjetvu otpornih sorti, sertifikaciju sadnog materijala i korišćenje savremene dijagnostike za testiranje sjemenskog materijala.
Neophodno je poštovanje plodoreda, izbjegavanje preteranog navodnjavanja, izbjegavanje polja sa lošom drenažom, rano vađenje krtola ili vađenje tokom suvog vremena.
Potrebno je ukloniti samonikle biljke krompira i simptomatične biljke, obezbediti adekvatnu ventilaciju tokom skladištenja u hladnjačama.
Kada se bolest jednom razvije nije moguće suzbijanje sredstvima za zaštitu bilja.
Izvor: Poljoprivredne savetodavne i stručne službe Srbije
Autor: dipl. inž. Gordana Jovanović
PROČITAJTE:
Kako bez “praha” skladištiti krompir tokom ljeta i zime?
Srebrolikost krompira napada krtole u jesen
Poslije vađenja krompira HITNO ga sklonite sa PARCELE!