Rezidba je najznačajnija ampelotehnička mjera koja doprinosi uspostavljanju povoljnog odnosa između rastenja i razvića pojedinih organa vinove loze. Pod rezidbom vinove loze se podrazumevaju sve radnje pri kojima se pojedini organi djelimično ili potpuno uklanjaju sa čokota.
Rezidbom se postižu mnogi ciljevi kao što su:
- uspostavljanje optimalnog odnosa između visine prinosa i kvaliteta grožđa
- da se čokotu održi i odredi oblik koji omogućava lako obavljanje svih radnji oko obrade zemljišta, njegovanja čokota, suzbijanja bolesti i štetočina i berbe grožđa
- da se uspostavi najpovoljniji odnos između broja lastara i lisne površine na jednoj strani i broja cvasti odnosno grozdova na drugoj strani, a sve u cilju dobijanja visokih i kvalitetnih prinosa
- da se postigne raspored lastara na čokotu i raspored među čokotima koji doprinose ostvarivanju zadovoljavajućeg plodonošenja i dobrog sazrevanja grožđa
- da se pri vezivanju orezanih zrelih lastara oni zaštite od lomljenja a njihova uloga u ostvarivanju prinosa grožđa poveća
- da se postupkom djelimične ili potpune regeneracije stabla uspori starenje i produži period rentabilnog iskorišćavanja čokota
Osnovna rezidba se obavlja u periodu mirovanja vinove loze, od opadanja lišća u jesen prethodne godine do bubrenja okaca u proljeće naredne godine. Vrijeme rezidbe zavisi od klimatskih uslova u pojedinim vinogradarskim područijima.
Pročitajte: Kako tehnika uklanjanja listova podiže kvalitet grožđa
U vinogorjima na našem podučuju rezidba se obavlja u jesen, u toku zime i u proljeće.
Jesenja rezidba obično počinje u drugoj polovini novembra i primjenjuje se u zasadima velikih površina pod vinogradima. U slučaju povoljnih vremenskih uslova rezidba se obavlja i tokom zime kako bi se završila do kraja marta prije bubrenja okaca. U manjim vinogradima uobičajeno je da rezidba počinje sredinom februara, na dan Svetog Trifuna (14. februara) zaštitnika vinogradara i vinara. Do sredine februara se u našim vinogorjima javljaju jaki zimski mrazevi, a nakon toga nastupa toplije vrijeme povoljno za obavljanje rezidbe. Osnovni period za obavljanje rezidbe u našim uslovima je mart i početak aprila što ukupno iznosi 30-40 dana.
Jednogodišnji zreli lastari se orezuju na rod jer se na njima nalaze zimska okca u čijim pupoljcima se nalaze začeci cvasti. Ostavljeni dio lastara posle rezidbe može biti kondir (1-5 okaca) ili luk (6-16 okaca), odnosno pri osnovnoj rezidbi na zrelo se izvestan broj lastara prekraćuje do osnove, a pojedini lastari se prekraćuju na izvesnoj udaljenosti od osnove. Izbor dužine rodnih elemenata nije proizvoljan već zavisi od bioloških osobina gajenih sorti, rodnosti okaca duž lastara, uzgojnog oblika i broja rodnih okaca koje treba ostaviti na čokotima.
Razlikujemo tri osnovna načina rezidbe:
- kratku,
- dugu i
- mješovitu rezidbu.
Kratka rezidba se primenjuje kod sorti kod kojih su prva okca pri osnovi lastara veoma rodna. Pri dugoj rezidbi ostavljaju se samo lukovi na sortama koje se gaje u toplijim krajevima na uzgojinim oblicima visokog stabla. Mješovita rezidba primenjuje se kod sorti kod kojih su okca pri osnovi lastara slabije rodnosti. Zbog toga se na istom čokotu ostavljaju kondiri i lukovi kako bi se iskoristila najrodnija okca na sredini lastara za donošenje roda.
Pravilna primena rezidbe moguća je samo kada se rezidba obavlja ručno. Rezidba vinove loze se izvodi presecanjem lastara. Presecanje lastara se vrši pomoću raznih tipova makaza (male i velike makaze, pneumatske na baterijski i kompresorski pogon kao i raznovrsnim mašinama za izvođenje rezidbe na zrelo). Presecanje lastara se vrši na udaljenosti od oko 1 cm iznad vršnog okca koje se ostavlja na kondirima i lukovima. Presek treba da ima blagu kosinu suprotno od okca kako bi se sokovi koji se izdvajaju iz lastara pri suzenju slivali suprotno od okca niz kondire odnosno lukove.