Temperaturne granice za aktivnu djelatnost biljke su relativno uske i kreću se od 1 do 45 ºC. Pri niskim temperaturama usporavaju se fiziološki procesi u biljci.
Voda prestaje da se kreće u stablu biljke pri temperaturama od -7 do -8 ºC. Međutim, sjeme može da podnese znarno veća variranja temperature – od apsolutne nule do 100 ºC. Obično razlikujemo dvije vrste otpornosti na niske temperature – otpornost na niske pozitivne temperature i otpornost na mraz.
OTPORNOST BILJAKA NA NISKE POZITIVNE TEMPERATURE
Neke biljke jako stradaju na niskim pozitivnim temperaturama (krastavac, lubenicam, pamuk). To je povezano sa narušavanjem procesa metabolizma. Prije svega, porcesi sinteze se smanjuju, a oksidacije i hidrolize povećavaju. U organizmu se nakupljaju produkti intermedijarnog metabolizma otrovnih za biljku. Naročito se povećava sadržaj organskih kiselina i rastvorljivih jedinjenja azota.
U ovih biljaka smrt ne nastupa kao posljedica iscrpljivanja rezervnih materija, već narušavanja normalnog prometa materija i odnosa između pojedinih procesa. U normalnim uslovima procesi u biljci su međusobno dobro usaglašeni. Produkti iz prethodne reakcije služe kao supstrat za sljedeću rakciju, tj. odmah se prerađuju u drugoj reakciji. Pri niskim temperaturama ova usaglašenost se narušava. Sniženje temperature nejednako mijenja brzinu pojedinih reakcija koje su pri višim temperaturama bile usaglašene i povezane. To dovodi do narušavanja metabolizma i nakupljanja štenih produkata koji mogu da izazovu smr biljke.
Štetni produkti koji se stvaraju u jednoj reakciji ne mogu da se utroše u sljedećoj reakciji već se akumuliraju u biljci i izazivaju torvanje. Biljke koje stradaju često sadrže značajne količine rezervnih ugljenih hidrata. To pokazuje da smrt biljke ne nastupa kao posljedica iscrpljivanja (gladovanja) već kao posljedica trovanja produktima poremećenog metabolizma. Smanjuje se promet materija i energije u ćeliju. Raskida se veza između disanja i fosdorilacije. Narušavaju se koloidno-hemijske osobine protoplazme i submikroskopska struktura ćelije. Dolazi do očvršćavanja masnih materija, povećanja viskoziteta i narušavanja hemijskog sastava protoplazme. Otežano je i iskorišćavanje energije u biljci.
Niske temperature izazivaju haotičan raspored hloroplasta, bubrenje i prosvjetljivanje strome i raspadanje lameralnog sistema. U mitohondrijama se smanjuju kriste, matriks bubri i prosvjetljava se.
OTPORNOST BILJAKA NA MRAZ
Sposobnost bilje da podnosi niske temperature fiksirana je u naslednoj osnovi organizma (vrste, odnosto sorte), ali isto tako zavisi i od uslova koji su prethodili nastupanju mraza, odnosno od pripljenosti biljke da podnosi mraz.
Izvor: agrosavjet
PROČITAJTE:
Pozni proljetni mrazevi i njihov uticaj na voće
Zaštitite voćke od mraza na pravi način i spriječite štetu
Uticaj prvog jesenjeg MRAZA na POVRĆE I CVIJEĆE!