Koliko je kravlje mlijeko opasno po zdravlje ljudi?

Pored laktoze, najnovija istraživanja pokazuju da još jedan sastojak mlijeka može negativno uticati na ljudsko zdravlje, a to je A1 protein ß-kazeina, odnosno mlijeko koje sadrži ovaj protein jer smo iz razgovora s Markom Ristanićem, doktorom veterinarske medicine, saznali da ne mora svako mlijeko da sadrži ovaj sastojak.

Naš sagovornik koji je asistent na Katedri za biologiju Fakulteta veterinarske medicine Univerziteta u Beogradu (susjedna Srbija, op. ur.) u okviru svoje doktorske disertacije upravo istražuje ovu temu. Tačnije bavi se ispitivanjem prisustva tipa ß-kazeinskog gena u populaciji visokomliječnih holštajn -fizijskih goveda, ali i u popuaciji autohtonih rasa goveda buša i podolac.

„Dosadašnja istraživanja biohemijskog profila kravljeg mlijeka, ustanovila su prisustvo mnogih različitih proteinskih jedinjenja, od kojih, posljednjih godina, ß-kazeinski kompleks, a naročito njegove subjedinice A1 i A2 privlače najviše pažnje. Dokazano je da se iz mlijeka koje u sebi sadrži A1 tip ß-kazeinskog proteina, uslijed metaboličke razgradnje u digestivnom traktu konzumenata (ljudi), oslobađa opiodni peptid betakazeomorfin 7 (BCM-7), koji svoje negativne efekte po zdravlje ispoljava na nivou većine organskih sistema“, objašnjava on.

Dijabetes, autuzam i šizofrenija?

Različite studije pokazale su da konzumiranje mlijeka koje sadrži A1 protein ß-kazeina povećava rizik od pojave dijabetesa tipa 1, koronarnih i respiratornih oboljenja pa čak i autizma i šizofrenije. Rizik od pojave navedenih oboljenja raste kod osoba sa istorijom ovakvih bolesti u porodici.

„Nažalost, velika većina visokomliječnih rasa goveda, u svom genomu posjeduje gen za sintezu ‘nepoželjnijeg’, A1 tipa ß-kazeina. Međutim, zaniimljivo je da je većina analiziranih starih, autohtonih rasa goveda posjedovala gen za sintezu A2 tipa.“

Krajnji cilj – proizvodnja mlijeka bez neželjenog sastojka (ß-kazein – A1 tip).

Stado koje posjeduje gen za sintezu samo proteina A2 tipa

Prema  njegovim riječima, do sada slična istraživanja nisu rađena u većini zemalja Balkanskog poluostrva, niti kod visokomliječnih niti autohtonih rasa goveda. O kompleksnosti istraživanja i pouzdanosti rezultata ukazuju činjenice da je sakupljeno preko 500 uzoraka krvi od holštajn – frizijske rase goveda, ali i preko 100 uzoraka autohtonih rasa, buše i podolca.

„U Laboratoriji za genetiku domaćih životinja, divljači i pčela izvodimo sve neophodne analize, koje podrazumjevaju molekularne tehnike ekstrakcije DNK i amplifikacije regiona DNK specifičnih za ß-kazeinski gen putem PCR-RFLP metode. Ova metoda obezbjeđuje distinkciju pomenutih tipova gena za ß-kazein – A1 ili A2, nakon čega možemo obaviti željenu selekciju goveda. Krajnji cilj ovog istraživanja bio bi formiranje stada koje bi se sastojalo od krava koje posjeduju gen za sintezu isključivo A2 tipa ß-kazeinskog proteina, a samim tim i proizvodnja mlijeka bez neželjenog A1 tipa“ objašnjava Ristanić.

Da li autohtone rase daju mlijeko bez neželjenog A1 tipa?

Interesantne, za sada preliminarne analize dobijene su od uzoraka koje potiču od autohtone rase buša. Rezultati potvrđuju pretpostavku da većina autohtonih rasa goveda posjeduje isključivo gen za sintezu A2 ß-kazeinskog proteina. Da bi ovo definitivno bilo potvrđeno, potrebno je izvršiti analizu i preostalih uzoraka.

Koliko zaista kravlje mlijeko utiče na parametre zdravlja kod ljudi, do sada nije bilo predmet ozbiljnijeg istraživanja. Markova ideja je upravo da se u budućem periodu oformi tim ljudi koji bi činili doktori veterinarske medicine, ali i doktori humane medicine, gdje bi singergističkim djelovanjem obe struke doprinjeli boljem razumijevanju ove problematike.

Smanjiti upotrebu mlijeka i mliječnih proizvoda

Navike potrošača u svijetu, ali i kod nas, su takve da u ishrani koriste bar neki vid kravljeg mlijeka. Kako kaže, problem leži u činjenici da se negativni efekti BCM-7 ispoljavaju, ne samo kroz konzumaciju kravljeg mlijeka, nego i svih prerađevina (jogurt, pavlaka, sir). Naučna javnost je podijeljenog mišljenja kada se postavi pitanje konzumacije ovog napitka.

„Moje lično mišljenje je da mlijeko definitivno nije ‘zamišljeno’ kao namirnica namijenjena ljudskom organizmu, te da ga treba, ako ne izbjegavati, onda smanjiti njegovu upotrebu u ishrani. Svjedoci smo sve većeg broja ljudi intolerantnih na laktozu. Međutim to nije slučajno, uzimajući u obzir činjenicu da je to dobro poznata tema široj javnosti posljednjih 20 – 30 godina, što nije slučaj sa ß-kazeinom. Vjerujem da ćemo napretkom nauke i istraživanja u ovoj oblasti tek doći do jasnijih saznanja o uticaju proteinskih kompleksa mlijeka na zdravlje ludi“, kaže sagovornik Agrokluba.

Izvor: Agroklub.ba