Krompir bolesti – Zbog povoljnog hemijskog sastava, krtole su idealan supstrat za razvoj mikroorganizama – prouzrokovača bolesti.
Upravo zbog svog specifičnog hemijskog sastava i učešća velikog procenta vode 63 – 87% čuvati krompir od vađenja do momenta potrošnje sa minimalnim gubicima, nije ni malo lak zadatak. Krtole su sklone gubitku vode, promjeni hemijskog sastava, propadanju i truljenju, prouzrokovanim činiocima infektivne i neinfektivne prirode, što značajno može da pogorša kvalitet i dovede do većih gubitaka i potpunog propadanja. Zato je zadatak skladištenja da obezbijedi najpovoljnije uslove temperature, vlage i obezbijeđenosti svježim kiseonikom, odsustvo svjetlosti, da bi krtole bile sačuvane uz minimalne gubitke. Gubici tokom skladištenja odnose se na težinu i kvalitet.
Činioci koji utiču na obim šteta tokom skladištenja su:
- sorta,
- uslovi proizvodnje,
- temperaturu za vrijeme vađenja,
- pojavu bolesti i
- način rukovanja prilikom vađenja i sortiranja, prije skladištenja.
Najbolji način čuvanja je u boks paletama. Za kvalitetno čuvanje krompira veoma je važno da se u skladište unese zdrav krompir, bez mehaničkih oštećenja pokožice kao sa dozrelom pokožicom. Kao preventivna mjera saniranja rana preporučuje se držanje svježe izvađenog krompira jednu do dvije nedjelje na temperaturi 15-20°C i visokoj relativnoj vlažnosti vazduha. I pored sprovedenih mjera zaštite krtola u skladištu se mogu javiti bolesti neparazitne i parazitne prirode.
Pročitajte: Gangrena krompira nanosi velike štete u skladištu
Krompir – bolesti u skladištu
Parazitne bolesti
- Plamenjača krompira – Sprečavanje pojave plamenjače u toku vegetacije, ukoliko je bude, treba obavezno izvršiti desikaciju nadzemnog dijela biljke.
- Suva trulež – Bolest se javlja nekoliko nedjelja poslije skladištenja. Simptomi su u vidu sitnih mrkih površina. Bolest može da zahvati cijelu krtolu koja se smežura i potpuno istruli.
- Vlažna trulež – najopasnija i najdestruktivnija bolest krtola tokom skladištenja. Simptomi su vidu smeđih vodenastih pega. Bolest se razvija veoma brzo i za nekoliko dana može da zahvati cijelu krtolu. Takođe je karakteristična pojava neprijatnog mirisa. Radi suzbijanja ove bolesti primjena fungicida dozvoljena je samo za uskladišteni sjemenski krompir.
Značajnije neparazitne bolesti
Različiti abiotski činioci, kao što su temperaturni ekstremi niske i visoke temperature, prisustvo kao i odsustvo svjetlosti. Radi sprječavanja pojave bolesti na uskladištenom krompiru preporučuje se:
- izbjegavanje mehaničkog oštećenja krtola za vrijeme vađenja, transporta i sortiranja;
- izbjegavanje grubog rukovanja prilikom manipulacije džakovima;
- izbjegavati manipulisanje hladnim krtolama jer su tada najosjetljivije na povrede;
- uduvavanje svježeg vazduha u masu uskladištenog krompira radi uklanjanja vode i ugljendioksida koji nastaju u procesu disanja;
- snižavanje temperature obezbjeđenja krtola kiseonikom;
- krtole konzumnog krompira čuvati u mraku, jer sa tako sprečava zelenjenje i stvaranje otrovnog alkohola solanina;
- liječenje rana i povreda radi sprječavanja infekcija i pojave bolesti.
Pročitajte: Crna unutrašnjost krompira – Kako spriječiti ovu pojavu?
Da bi se sačuvao krompir za tržište potrebno je primjeniti preporučene agrotehničke mjere i mjere zaštite od bolesti i štetočina u toku vegetacije, smanjiti povrede prilikom vađenja i transporta krompira, kao i obezbijediti povoljne uslove za skladištenje krompira.
Savjetodavac Slavica Stojkić, PSSS Smederevo