Lubenica je slatka i osvježavajuća niskokalorična ljetna grickalica. Omogućava hidrataciju, a takođe i neophodne hranljive materije, uključujući vitamine, minerale i antioksidante.
Uz cerovaču, medljiku i krastavac, lubenice su član porodice Cucurbitaceae.
Postoji pet uobičajenih vrsta lubenice: sjemenska, besjemena, mini, žuta i narandžasta.
U ovom članku saznajte više o mogućim zdravstvenim prednostima i nutritivnim sadržajima lubenice, nekoliko savjeta za njenu upotrebu i ko treba da je ograniči.
Prednosti
Lubenica ima oko 90% vode, što je čini korisnom za trajnu hidriranost tokom ljeta. Svojim prirodnim šećerima bez sumnje može da zadovolji sladokusce.
Lubenica takođe sadrži antioksidante. Ove supstance mogu pomoći u uklanjanju molekula poznatih kao slobodni radikali ili reaktivne vrste. Tijelo stvara slobodne radikale tokom prirodnih procesa, kao što je metabolizam. Oni se takođe mogu razviti pušenjem, stresom, zagađenjem vazduha i drugim negativnim uticajima iz životne sredine.
Pročitajte: Čaj od SJEMENKI LUBENICE je idealan lijek za ove probleme
Ako previše slobodnih radikala ostane u tijelu, može doći do oksidativnog stresa. To rezultira oštećenjem ćelija i može dovesti do niza bolesti, poput raka i srčanih bolesti.
Tijelo može prirodnim putem ukloniti neke slobodne radikale, ali dijetalni antioksidanti podržavaju ovaj proces.
U nastavku su navedeni neki od načina kako antioksidanti i drugi hranljivi sastojci u lubenici mogu pomoći u zaštiti zdravlja ljudi.
Prevencija astme
Neki stručnjaci vjeruju da slobodni radikali doprinose razvoju astme. Prisustvo određenih antioksidanata u plućima, uključujući vitamin C, može umanjiti rizik od astme.
Studije nisu potvrdile da uzimanje dodataka vitamina C može da pomogne u sprječavanju astme, ali dijeta bogata vitaminom C može da pruži određenu zaštitu.
Šolja partića lubenice težine oko 154 grama obezbjeđuje 12,5 miligrama vitamina C, odnosno između 14% i 16% dnevnih potreba osobe.
Pročitajte: Kada je pravo vrijeme za berbu lubenice I dinje?
Krvni pritisak i lubenica
U studiji iz 2012. godine, istraživači su otkrili da ekstrakt lubenice snižava krvni pritisak ljudi srednjih godina koji su gojazni i imaju ranu hipertenziju. Autori su sugerisali da L-citrulin i L-arginin – dva antioksidanta u lubenici – mogu poboljšati funkciju arterija.
Likopen – još jedan antioksidant u lubenici – može pomoći u zaštiti od srčanih bolesti.
Varenje
Lubenica ima visok sadržaj vode i takođe sadrži malo vlakana. Ovi hranljivi sastojci pomažu u održavanju zdravlja crijeva sprječavanjem opstipacije i podstiču pravilnost pokreta crijeva.
Lubenica za hidrataciju
Lubenica ima oko 90% vode i takođe daje elektrolite, poput kalijuma. To je čini zdravim izborom užine tokom vrućih ljetnih mjeseci.
Ljudi mogu jesti lubenicu svježu, u obliku soka ili smrznutu u kriške za ukusnu hladnu zakusku.
Mozak i nervni sistem
Holin je još jedan antioksidant koji se pojavljuje u lubenici.
Doprinosi sljedećim funkcijama i aktivnostima:
- mišićnoj pokretljivosti
- učenju i pamćenju
- održavanju strukture ćelijskih membrana
- prenosu nervnih impulsa
- ranom razvoj mozga
Upala mišića
Sok od lubenice može smanjiti bol u mišićima i poboljšati vrijeme oporavka nakon vježbanja kod sportista.
U studiji iz 2017. godine, sportisti su 2 sata prije trčanja polumaratona popili: jedni pola litre placebo soka, drugi istu količinu soka od lubenice sa dodatkom L-citrulina. Oni koji su konzumirali piće lubenice prijavili su manji bol u mišićima 24–72 sata nakon trke.
Pročitajte: Pravilno đubrenje lubenice!
Koža i lubenica
Lubenica sadrži vitamin C koji je tijelu potreban da bi proizveo kolagen. Kolagen je važan za ćelijsku strukturu i imunološku funkciju. Vitamin C takođe podstiče zarastanje rana.
Studije sugerišu da vitamin C može pomoći u promociji zdrave kože, uključujući smanjenje rizika od oštećenja povezanih sa godinama.
Metabolički sindrom
U istraživanju i 2019. godine istraživači su objavili nalaze koji ukazuju da lubenica može poboljšati karakteristike metaboličkog sindroma, uključujući gojaznost i kardiovaskularne mjere. U istraživanju su 33 osobe sa prekomjernom težinom ili gojaznošću konzumirale 2 šolje lubenice ili posne kolačiće svaki dan tokom 4 nedjelje.
Ljudi koji su jeli lubenicu izvestili su da se osjećaju manje gladnima duže od onih koji su jeli keks.
Pored toga, poslije 4 nedjelje, oni koji su jeli lubenicu imali su:
- veći nivo antioksidanata u krvi
- nižu tjelesnu težinu i indeks tjelesne mase (BMI)
- niži sistolni krvni pritisak
- poboljšani odnos struka i bokova
Oni koji su jeli keks imali su veći nivo oksidativnog stresa u odnosu na grupu lubenice. Njihov krvni pritisak i tjelesna masnoća su takođe porasli.
Rezultati sugerišu da lubenica može biti dobar izbor za užinu ljudima koji imaju gojaznost i metabolički sindrom.
Pročitajte: Lubenica i krastavac u jednoj biljci – Savjeti za kalemljenje ovog neobičnog povrća
Diuretička svojstva
Neki koriste diuretičke lijekove kako bi pomogli svom tijelu da ukloni suvišnu vodu i so. Ovo može biti korisno za osobe sa bubrežnim problemima, visokim krvnim pritiskom i drugim stanjima.
Studija na miševima iz 2014. zaključila je da bi diuretičko dejstvo lubenice moglo biti jednako efikasno kao i furosemid, koji je dobro poznati diuretik. To bi moglo biti prirodna opcija za ljude koji imaju višak tečnosti. Nemojte prestajati sa uzimanjem propisanog diuretika bez konsultacije sa ljekarom.