Zimska rezidba vinove loze

Vinogradari znaju za legendu koja kaže da je koza brsteći prva „orezala“ vinovu lozu. Naredne godine ljudi su primjetili da su te loze dale bolji i kvalitetniji rod.

Osnovni cilj i zadatak zimske rezidbe vinove loze je obezbjeđivanje planiranog prinosa i kvaliteta grožđa. Takođe, stvara se i održava odgovarajući uzgojni oblik i odbacuju se suvi dijelovi čokota. Zimska rezidba doprinosi uspostavljanju povoljnog odnosa između rasta i razvića pojedinih organa vinove loze.

Kod vinove loze, rodna loza je jednogodišnji lastar koji se nalazi na dvogodišnjoj lozi. U osnovi jednogodišnjeg lastara primjećuju se kružni nabori, ova vrsta nabora se naziva spavajuća okca. Spavajuća okca su nerodna i ne uzimaju se u obzir pri redovnoj rezidbi. Iznad spavajućih okaca, pri osnovi lastara nalaze se jedno ili dva okca koja su nešto krupnija od njih i nazivaju se crna okca. Po pravilu crna okca su nerodna i ne uzimaju se u obzir pri planiranju prinosa. Prava ili zimska okca su rodna okca, ona se nalaze na jednogodišnjem lastaru na svakom koljencu, i to iznad ožiljka od otpale lisne drške. Ožiljak od otpale lisne drške služi kao orijentir prilikom redovne rezidbe i određivanja koliko okaca ćemo ostaviti na lastaru.

Pri obavljanju rezidbe uvijek moramo razmišljati o rezidbi sljedeće godine, ostavljajući odgovarajuće elemente na čokotu. Kakva će biti rezidba zavisi od sorte, odnosno gdje sorta formira najveći broj rodnih okaca po dužini lastara, dakle rezidba vinove loze je sortno specifična. Tako npr. sorte sa Balkana i iz bazena Crnog mora formiraju okca bliže osnovi, pa se kod njih se većinom primjenjuje kratka rezidba.

Duga i mješovita rezidba se primjenjuje kod sorti čija su donja okca slabije rodnosti, a to je slučaj sa većinom zapadno – evropskih sorti. U godinama sa manje padavina tokom proljeća i ljeta, rodna okca smještena su bliže osnovi lastara i treba primjeniti kraću rezidbu. U kišnim godinama rodna okca se razvijaju dalje od osnove, pa treba primijeniti nešto dužu rezidbu.

Rezidba jednogodišnjeg lastara se obavlja tako da se on oreže 1 do 2 cm iznad okca, i to ukoso na suprotnu stranu od okca. Na taj način se sprečava curenje vode i soka od suzenja po okcu, koji bi se zbog toga mogao smrznuti ili istrunuti.

Kod nas su zastupljena uglavnom dva uzgojna oblika.

Kordunica (Cordon), preporučuje se za sorte koje zahtjevaju kratku rezidbu, odnosno za one sorte koje imaju donja okca visoke rodnosti. Kordunica je uzgojni oblik koji se sastoji od stabla , jednog ili dva kraka na kojima su raspoređeni rodni čvorovi, u kojima se vrši rezidba na kondire. U svakom rodnom čvoru se ostavlja po jedan ili dva kondira od po 2-3 okca.

Gijov uzgoj (Guyot), sastoji se od luka i kondira. Prošlogodišnji luk koji je donio rod se uklanja do osnove, a sa prošlogodišnjeg kondira donji lastar režemo na kondir od 2 okca, a lastar koji je u višem položaju režemo na luk 8-12 okaca, koji kasnije vežemo za žicu.

Rezidbu treba obaviti u periodu potpunog mirovanja vinove loze. Istraživanja su pokazala da rezidba izvedena neposredno posle opadanja lišća ili neposredno prije kretanja vegetacije utiče na kasnije sazrijevanje grožđa, kao i slabiji porast lastara. U agroekološkim i klimatskim uslovima juga Hercegovine, rezidba vinove loze se obavlja od decembra do kraja februara mjeseca. U sjevernijim, odnosno kontinentalnim područjima, rezidba se obavlja od kraja februara i tokom marta mjeseca.