Postoji veliki broj uzroka koji dovode do nerodnosti voćaka koje možemo svrstati u dvije velike kategorije: biološki i ekološki. Dobro poznavanje uzroka nerodnosti voćaka u svakom konkretnom slučaju predstavlja prvi preduslov da se preduzimaju mjere za otklanjanje ili bar znatnije ublažavanje ove nepovoljne pojave. Ovom prilikom ćemo se osvrnuti na najčešće uzročnike. Pre svega se susrećemo sa nedostatkom cvjetnih pupoljaka u voćaka, potom odsustvom zametanja plodova u voćaka koje cvjetaju, i na kraju, neodržavanje već zametnutih plodova.
Pri sadnji važno je obratiti pažnju na oprašivače. Oprašivače treba obezbijediti vrstama voćaka koje kao autosterilne mogu obezbijediti obilniju rodnost samo pri ukrštenom oprašivanju s kompatibilnim kombinacijama oprašivača: trešnjama, jabukama, kruškama, ljeski, orahu, znatnom broju višanja, šljiva, nekim sortama malina, ribizli.
Nerodnost usljed odsustva obrazovanja cvjetnih pupoljaka:
biološka sa oblicima: a) mladalačka nerodnost usljed stadijske mladosti; b) mladalačka nerodnost usljed mladog uzrasta ekološka sa oblicima: a) nerodnost izazvana bujnošću ili iznurenošću; b) alternativna nerodnost; c) nerodnost usljed zasenjenosti krune i nedostatka mineralnih materija (hrane).
Nerodnost zbog raznovrsnih smetnji u oprašivanju, oplođenju i zametanju plodova:
biološka sa oblicima: a) anatomsko-morfološka nerodnost; b) citološko-genetski zigotna nerodnost; c) fiziološka nerodnost;
ekološka sa oblicima: a) ekološke smetnje oplođavanju ili oprašivanju; b) ekološki izazvana umanjena vitalnost rasplodnih organa.
Nerodnost usljed smetnje u razvitku i održavanju plodova: biološka – uslovljena sortnim nejednakostima da održavaju dovoljno plodova ekološka sa oblicima: a) klimatski (niska temperatura, suša, vetar itd.); b) edafska (nedostatak mineralnih materija za održavanje plodova); c) patološko opadanje plodova usljed crvljivosti, oštećenje lista štetičinama, oštećenje plodova koje izazivaju izvesne parazitne gljivice itd.).
Štetočine i bolesti su takođe uzrok (često nevidljiv) nerodnosti voćaka. Najbolji primjer za ovo su šljivine osice. Šljive godinama dobro cvjetaju, a ne rode, mladi, tek oblikovani plodovi još u cvetnom ogrtaču padaju pod stabla napadnuti šljivinom osicom (njenim larvama). Otud se može reći da je redovna zaštita voćnjaka jedan od najvažnijih uslova njegove stalne rodnosti.
Nerodnost jabuka i krušaka
U prvoj polovini maja treba obaviti prstenovanje stabla izrezivanjem prstena kore (samo do drveta) u širini od 1 do 5 cm na 10-20 cm ispod osnovnih grana krošnje, posle prstenovanja ranu premazati voskom (fetoplastom) da bi se zaštitila od infekcije i da bi mogla postepeno da zaraste. Američki voćari prstenuju voćke bez vađenja kore. Oštrim nožem, na istom mjestu, zasjeku se stabla (samo do drveta), s dva kruga u razmaku od šest centimetara.
PROČITAJTE:
Nova sorta jabuke može da stoji godinu dana
Kako uzgojiti limun iz sjemena?
Šta je haskap!? Mnogo poklona s grane – totalna nepoznanica u BiH