Uzgajivači kokošaka često se sreću sa brojnim bolestima koje utiču na njihovu produktivnost i životni vijek, pa su samim tim i uzročnici velikih ekonomskih gubitaka. Jedna od najčešći bolesti koja pogađa kokoške, ali i ostalu živinu je infektivni bronhitis koji je rasprostranjen u cijelom svetu.
Infektivni bronhitis je akutna i veoma zarazna virusna bolest koju izazivaju virusi iz familije korona virusa. Direktno utiče na respiratorne organe oboljele jedinke. Bolest se najčešće prenosi preko direktnog kontakta sa zaraženim pticama, ali i indirektnim putem preko kontaminirane opreme, hrane, vode… Bolest je prvi put identifikovana kod mladih pilića 1931. u SAD a 10 godina kasnije napravljena je i vakcina.
Simptomi i načini prenošenja
Infektivni bronhitis kod kokošaka je ozbiljna bolest koja može dovesti do komplikacija posebno kad se drži u neadekvatnim uslovima i imaju lošu ishranu. Dobra vijest je da bolest nije opasna za ljude i ne predstavlja rizik po zdravlje čovjeka.
Tokom prva tri dana nakon infekcije kokoška najčešće neće imati nikakve simptome iako se virus već nastanio i aktivno se razmnožava u njenim respiratornim organima. To je i period kad je jedinka izuzetno zarazna pa može infekciju da prenosi i na druge kokoške. Simptomi ove bolesti najčešće se javljaju dva do pet dana nakon zaražavanja i tada životinja kašlje, kija, ima otežano disanje i infekcije očiju. U ovom periodu uočljivo je smanjenje apetita, gubitak težine i manja proizvodnja jaja, a sama životinja je uznemirena. Period inkubacije može da varira i zavisi od soja virusa li i zdravstvenog stanja same kokoške. Kako upozoravaju stručnjaci izuzetno je važno na vrijeme dijagnostikovati bolest i započeti liječenje kako bi se spriječilo širenje virusa na ostale kokoške. Ovo je posebno bitno ukoliko je u pitanju zatvoreni način uzgoja u kavezima gdje se virus brže i lakše širi na farmi.
Pročitajte: Kokoške su podložne raznim bolestima, a mogu zaraziti i ljude: SALMONELOZA je jedna od takvih!
Osim preko direktnog kontakta sa zaraženom jedinkom virus se može prenijeti putem vazduha jer zaražene kokoške ispuštaju virus kroz kašalj, kijanje i disanje. Jedan od načina zaraze je fekalno – oralnim putem, odnosno kad kokoške kljucaju izmet zaražene ptice, preko kontaminiranih predmeta, kao što su posude za hranu i vodu, gajbe za transport ili drugi pribor koji se koristi u uzgoju kokošaka. Zaraza se može prenijeti i putem inficirane hrane i vode. Važno je napomenuti da je infektivni bronhitis izuzetno zarazan i da se brzo širi zbog čega je neophodno primenjivati rigorozne mjere posebno higijene kako bi se spriječilo širenje ne samo ovog virusa već i drugih zaraznih bolesti kod živine.
Liječenje i preventiva
Tokom bolesti dolazi do opadanja nosivosti kod kokošaka, ali i promjena u izgledu jaja. Ljuska je najčešće vrlo tanka, hrapava i bezbojna ili je nema, bjelance je vodnjikavo i zrnaste strukture i nema jasne granice između žumanca, koje je izrazito svijetlo, i bjelanca.
Liječenje infektivnog bronhitisa kod kokošaka nije uvek efikasno, jer ne postoji ni jedan specifičan lijek za ovu bolest. Međutim, postoje mjere koje se mogu primijeniti kako bi se pomoglo kokoškama da prebrode infekciju i kako bi se smanjila smrtnost. Prije svega zaražene jedinke treba izdvojiti od ostalih kokoška, obezbediti im dovoljno hrane i vode, topao i suv prostor, izbegavati transport i promjenu u ishrani jer to može da dovede do pogoršanja stanja.
Veterinar može da prepiše antibiotik koji ne djeluje direktno na virus ali sprječava sekundarne bakterijske infekcije koje najčešće prate ovu bolest.
Kako bi se spriječila pojava ove bolesti ključnu ulogu igra preventiva koja podrazumeva redovno čišćenje i dezinfekciju prostora u kome boravi živina, ali i vakcinacija. U Srbiji je vakcinacija kokošaka protiv infektivnog bronhitisa obavezna u svim registrovanim farmama za uzgoj živine i sprovodi se najmanje jednom godišnje. Izbor vakcine i način primene zavisi od vrste i starosti živine, kao i od uslova u kojima se kokoške drže. U nekim slučajevima, veterinar može preporučiti višestruke vakcinacije tokom godine kako bi se osigurala što veća zaštita kokošaka.