Značaj navodnjavanja krompira – Krompir je biljka umjereno vlažnog podneblja i pri nedostatku vode dolazi do smanjenja prinosa i kvaliteta krtola. Visina prinosa ne zavisi samo od količine već i od rasporeda padavina u toku vegetacionog perioda, koji pored uticaja na prinos krtola utiče i na broj, krupnoću i kvalitet.
Za uspješno gajenje krompira klimatski uslovi imaju presudan značaj. Na prvom mjestu to su količina i raspored padavina.
Ako su padavine obilne u prvoj polovini vegetacionog perioda a u njegovoj drugoj polovini preovladava suša, formira se veliki broj krtola, koje ostaju sitne. U suprotnom dobija se manji broj krtola, koje su krupnije i ujednačenije. U uslovima sušnog ili previše vlažnog perioda dolazi do formiranja sekundarnih krtola na već razvijenim krtolama ili do njihovog prorastanja, deformacije i pucanja, pri čemu se gubi značajan dio tržišne vrijednosti.
U zavisnosti od fenofaze, potrebe krompira u vodi se razlikuju. Izražene potrebe u vodi krompir ima u fazi formiranja stolona. Od nicanja krompira do formiranja stolona potrebne su tri nedjelje i u tom periodu formiranja stolona potrebna je voda, jer u protivnom dobiće se manji broj stolona a samim tim i manji broj krtola po biljci.
Pročitajte: Korisna pravila za navodnjavanje paprike
Najveće potrebe u vodi krompir ima u periodu od pojave cvjetnih pupoljaka do završetka cvjetanja, što se poklapa sa zametanjem krtola, intenzivnim rastom biljaka i nagomilavanjem skroba.
U prvom dijelu vegetacije biljaka zemljište obično imaju dovoljne količine vlage akumulirane tokom zime. Rjeđe se može javiti takozvana proljećna suša, kada je neophodno i u tom vremenu obaviti navodnjavanje usjeva.
Navodnjavanje krompira je agrotehnička mjera bez koje je u promjenjivim klimatskim uslovima gotovo nemoguća visoka proizvodnja krompira. Često veoma visoke temperature tokom proljeća i ljeta, često nedovoljne količine padavina koje su nepravilno raspoređene tokom vegetacionog perioda dovode do smanjenje prinosa. Periodična pojava suše negativno se održava na proces rasta i razvića što na kraju rezultira smanjenjem prinosa i kvaliteta krompira.
U zavisnosti od načina primjene vode moguća su tri najčešća načina navodnjavanja krompira, gravitaciono između bankova, orošavanjem i sistemima kap po kap.
Kada je u pitanju gravitaciono navodnjavanje, potrebna je ravna parcela i velika količina vode, 40-50 l/m² za jednu zalivnu normu. Nedostatak ovog načina zalivanja je pojava erozije i urušavanja banka, kao i „otkrivanja krtola“ koje brzo pozelene zbog toga što se voda kreće od jednog do drugogo kraja. Ovakvim načinom zalivanja lako se prenose bakterijska oboljenja krompira, pa se ovaj način može koristiti kada ne postoje druge mogućnosti.
Prčitajte: Navodnjavanje paradajza – Osnovni uslov za postizanje visokog prinosa i vrhunskog kvaliteta
Orošavanjem se vrši distribucija vode po cijeloj površini parcele, pri čemu se kvase i biljka i zemljište. Nedostatak ovog tipa zalivanja je da u toku zalivanja dolazi do stvaranja povoljnih uslova za razvoj bolesti krompira, posebno plamenjače, pa je neophodno blagovremeno pred zalivanje vršiti preventivnu zaštitu.
Kap po kap je sistem navodnjavanja krompira je dosta raširen na našem području. Glavna prednost ovakvog načina navodnjavanja jeste efikasnost iskorišćenja vode. Bitno je naglasiti da voda ne dolazi na vrhove krompira, što omogućava da se biljke zaštite od mnogih bolesti, te ne dolazi do ispiranja insekticida sa listova. Zahvaljujući mogućnosti da se voda stajanjem u bačvi zagrije prije navodnjavanja, korijeni biljaka se ne oštećuju, za razliku od navodnjavanja hladnom vodom. Uštede u odnosu na klasičan sistem sa rasprskivačima kreću se i do 40 %, što posebno dolazi do izražaja u uslovima nedostatka vode za navodnjavanje.
Zalivni režim treba prilagoditi klimatskim uslovima u toku vegetacionog perioda, jer nedostatak pristupačne vode u zemljištu u srednjem i posljednjem dijelu vegetacionog perioda nosi veću opasnost po smanjenje prinosa nego ako se desi u ranijem dijelu vegetacionog perioda. Tehnički minimum iznosi 75-80 % PVK – poljskog vodnog kapaciteta.