Rezidba lijeske – Lijeska je višegodišnja voćna vrsta koja se može gajiti kao stablo ili kao žbun. Kao stablo najčešći uzgojni oblik je kotlasta kruna ili piramidalna krošnja.
Kod žbunastog uzgoja lijeske, (koji je i kod nas najčešće zastupljen) rastojanje između žbunova je 5×5 ili 5×4 m. Formiranje ovog uzgojnog oblika počinje tako što se nakon sadnje posađene sadnice prikrate na visinu oko 20-30 cm.
Tokom vegetacije po žbunu se ostavlja 4-5 izdanaka, koji su pravilno raspoređeni u obliku kruga udaljenih jedni od drugih oko 50 cm. U drugoj godini, vrši se slabije prikraćivanje izdanaka u cilju što boljeg grananja i dobijanja što većeg broja sekundarnih grančica te uklanjanja konkurentnih izboja.
Lijeska rađa na jednogodišnjim prirastima dužine 15-25 cm zavisno od sorte. S obzirom da je lijeska izrazito heliofitna voćka, svi ljetorasti koji rastu ka unutrašnjosti žbuna ili imaju nepovoljan rast, uklanjaju se do osnove. Suština je da se dobije maksimalno osvjetljena unutrašnjost žbuna jer se na taj način postiže dobro diferenciranje cvjetnih pupoljaka kao i dobra prozračnost istog.
Pročitajte: Prednosti i mane kalemljene lijeske i izdanka
Kod lijeske, osim u izuzetnim slučajevima, (šteta uzrokovanih gradom) ne treba primjenjivati oštru rezidbu i uglavnom se izvodi blaga rezidba. Kao i kod svake druge voćne vrste kod već formiranog žbuna, vrši se rezidba na način da se nastoji održati odnos između nadzemnog i podzemnog dijela voćke te uzgojni oblik.
Tokom perioda zimskog mirovanja, najbolje je izvoditi zimsku rezidbu kada su temperature iznad 0°C. Smatra se da lijeska ima najduži period cvjetanja, koji započinje već u jesen, kada se pojavljuju muški cvjetovi – rese, a zatim u februaru, martu ili aprilu kada se pojavljuju ženski cvjetovi – pup. Uglavnom se preporučuje vršenje rezidbe nakon što se pojave prvi ženski cvjetovi te shodno tome i prilagoditi rezidbu.
Suština rezidbe se sastoji na uklanjanju suhih, slabih, isprepletenih, deformisanih grana te onih koje rastu ka unutrašnjosti žbuna ili imaju previše vertikalan rast. Takve grane se uklanjaju do osnove, a ostale se prorjeđuju po sistemu „riblje kosti„.
Pročitajte: Mineralna ishrana lijeske – Prvo analiza zemljišta
Ramene grane u žbunu mogu dostići visinu od 4 – 5 metara. Da bi se spriječilo izduživanje ramenih grana te premještanje rodnih elemenata na periferiju žbuna i spriječilo zasjenjivanje žbunova iz sljedećeg reda, potrebno je izvršiti njihovo prikraćivanje. Ovo prikraćivanje se izvodi tako što se na ramenim granama izvodi rezidba na bočni prirast. Poslije 15-20 godina zavisno od kondicije zasada, žbun je potrebno podmladiti jer mu produktivnost opada.
Na ramenim granama dolazi do smanjenja prinosa, pa je u tom smislu izrođene ramene grane potrebno zamijeniti. To je postupak koji se ne izvodi odjednom, već u periodu od 2-3 godine, postepeno zamjenjujući izrođene grane. Na mjesto uklonjene grane dolazi nova koja se postepeno formira u žbunu kako bi zamijenila uklonjenu izrođenu ramenu granu. Na taj način se obezbjeđuje redovan i stabilan prinos po žbunu.
Ljetnja rezidba (juni-juli) ima za cilj bolju diferencijaciju cvjetnih pupoljaka za narednu vegetaciju, a vrši se prorjeđivanjem viška mladara koji crpe hranjiva te i onih koji nisu potrebni za uzgojni oblik.
