Luk u plasteniku tokom zime? Dobra ideja? Jestivi lukovi koji su kod nas najzastupljeniji u proizvodnji – crni, bijeli luk i praziluk obrazuju pod zemljom pravu ili lažnu lukovicu, odnosno zadebljale rizome sa rezervnim hranljivim materijama, koja se koristiti za ishranu ali i za proizvodnju mladog luka metodom pospješivanja. Mladi crni luk se za jesenju proizvodnju gaji pospješivanjem iz krupnijeg arpadžika prečnika preko 22 mm ili sitne lukovice prečnika 30 mm.
Uslovi za razvoj luka
Pri povoljnim uslovima iz lukovice se brzo razvija korijen i listovi i obrazuje mladi luk (bijelo lažno stablo sa zelenim listovima). Brzina rasta i broj mladih biljaka zavisi od krupnoće lukovice i broja tzv. gnezda sa klicama, što je veći broj gnijezda više mladih biljaka. Optimalna temperatura za rast mladog luka je 18 C, ali biljka podnosi i niske temperature. Rast mladog luka odvija se na račun rezervnih materija lukovica, zato se one mogu prilikom korišćenja za proizvodnju ređati gusto jedna do druge, plitko po površini zemljišta ili na samoj površini u tunelima i plastenicima. Proizvodnja mladog luka pospješivanjem u zaštićenom prostoru, obavlja se kao čist usjev ili se gaji između krastavca, paradajza i najčešće salate.
Radi bržeg nicanja primjenjuje se nekoliko načina za obradu lukovica.
Lukovice pokrivene slamom ili drugim materijalom mogu da se drže u toploj prostoriji 5 – 7 dana i zalivaju toplom vodom (40 – 45ºC).
Lukovice mogu da se potapaju u vodu temperature 35 – 40ºC u toku 12 – 15 časova. Osim kvašenja, lukovice mogu 5 – 7 dana da se drže na temperaturi do 30ºC i relativnoj vlažnosti vazduha 80 – 90%. Efikasan način obrade lukovica, za sadnju u oktobru i novembru, jeste odsjecanje od vrata do pleća lukovica, što omogućuje brzo nicanje. Svi načini za obradu lukovica imaju za cilj brže prorastanje listova i korijena.
Luk u plasteniku tokom zimskog perioda
Pri pospješivanju rasta, najveći prinosi ostvaruju se gustom, plitkom sadnjom, lukovica do lukovice – bez razmaka redova, u lejama širine 120 cm. One i ne moraju da se pokrivaju slojem zemlje, nego se samo blago utisnu u zemlju. U zavisnosti od veličine lukovica, potrebno je 8 – 10 kg sadnog materijala na m2. Posle sadnje lukovice se zaliju sa 10 l/m2 tople vode (30 – 35ºC),što ubrzava prorastanje klica i rast mladog luka. U proizvodnji se primjenjuju redovne mjere njege.
Za brži rast mladog luka u plasteniku treba održavati temperaturu od 15 – 18ºC tokom sunčanih dana, odnosno oko 14ºC tokom oblačnih. Luk je kvalitetan i iz proizvodnje pri temperaturi od 10ºC, mada može da raste i pri niskim temperaturama od 2-5ºC.
Za sigurniju proizvodnju u toku zime u objektima bez grijanja treba koristiti dopunske tunele od PE folija ili neposredno pokriti luk agrotekstilom – agrilom. U takvom objektu luk uspiješno raste i pri niskim spoljnim temperaturama i do -10ºC.
Mladi luk brže raste ukoliko se u fazi 2-3 lista folijarno prihrani rastvorom tečnog đubriva tipa fertikare, sal, vuksal ili 0,2 % rastvorom azota. Za kvalitet mladog luka bitno je da sadni materijal bude zdrav, tako da prije sadnje glavice treba potopiti 10-20 minuta u rastvor fungicida benlejta ili ditana, prema propisanoj koncentraciji za svaki rastvor, što sprečava razvoj gljivičnih oboljenja.
Tržišnu zrelost mladi luk pristiže u zavisnosti od sorte i temperaturnih uslova gajenja, za 20 – 45 dana od sadnje.
Srednji prinos broj vezica je sa 10 biljaka /m2, u zaštićenom prostoru sa grejanjem kada je čist usjev mladog luka broj vezica je 22 – 25, ukoliko se u takvom objektu gaji sa salatom broj vezica je od 5 – 6, u objektu bez grijanja u čistom usjevu je broj vezica 18 – 20.
Slavica Kodžopeljić,
dipl.ing.ratarstva
Izvor: agroinfonet.com
PROČITAJTE:
Trulež luka – Bolest koja napada luk u skladištu
Pravilan način čuvanja crnog luka!
Mladi luk: Zelena pera zdravija od bijele glavice
