U gajenju, agrotehnici vinove loze, posebno u poboljšanju kvaliteta i rodnog potencijala grožđa, važno mjesto pripada zelenoj rezidbi čokota. Kao korekcija rezidbe na zrelo osnovna dobrobit joj je u regulaciji rodnosti čokota i porastu njegovih zelenih dijelova. To se uspješno može postići brojnim mjerama od kojih su najznačajnije: lačenje; prekraćivanje lastara; prstenovanje lastara; zakidanje zaperaka; proređivanje grozdova i bobica.
Lačenje
Lačenje (ili očenjivanje, plijevljenje) lastara podrazumijeva odstranjivanje suvišnih zelenih lastara na čokotu. To su obično tzv. jalovaci – lastari izbili iz slijepih pritajenih okaca. Takođe se uklanjaju i suvišni lastari izbili iz pravih okaca, ukoliko je iz jednog okca izbilo više lastara. Obe ove vrste lastara očenjuju se kada oni dostignu dužinu 20-25 cm.
Ukoliko su sama područja gajenja karakteristična po poznim proljećnim mrazevima, lačenje bi trebalo izvršiti tek kada ta opasnost prođe. Ovakvi suvišni lastari odstranjuju se rukom. Ukoliko su oni već očvrsli pri osnovi, trebalo bi ih uklanjati oštrim nožem. Broj ovako očenjenih lastara uslovljen je prevashodno načinom rezidbe. Kod Gijovog načina rezidbe, ali i kod kordunica jalovaci se uklanjaju, osim kada bi trebalo obnoviti izdužen krak ili neki slabiji rodni čvor.
Krajinskom rezidbom (odnosno rezidbom u glavu) lačenjem se ostavlja onoliko jalovaka koliko je potrebno kondira prilikom naredne rezidbe.
Kod župske rezidbe (rezidbe kondir na kondir) uklanjaju se svi lastari izbili iz slijepih, pritajenih okaca, osim u slučaju da se krak čokota suviše izdužio pa bi najbolje bilo istog zamijeniti. Samo u tom slučaju pri osnovi izduženih krakova ostavlja se po jedan jalovak. Ukoliko je iz jednog okca izbilo više lastara, ostavlja se najrodniji. Istovremeno sa lačenjem ostalih lastara obavezno se uklanjaju i izdanci iz podloge. Ako se ovi porasti iz podloge ne uklone dok su još zeleni, obavezno se moraju ukloniti u redovnoj rezidbi čokota.
Osim lačenja direktan uticaj na prinos i kvalitet grožđa u tekućoj godini ima i prekraćivanje lastara. Ova mjera se obavlja na dva načina: zakidanje samo rodnih lastara i zalamanje svih lastara na čokotu.
Zakidanje rodnih lastara i zalamanje
Zakidanje rodnih lastara u praksi se primjenjuje samo kod špalirskog gajenja vinove loze. Na ovaj način zakida se vrh samo kod onih rodnih lastara koji će se rezidbom na zrelo ukloniti, dok lastari za zamjenu se ne zakidaju.
Ovo je jedna od veoma efikasnih mjera kod sorti koje su sklone rehuljanju. Ovom mjerom može se povećati prinos za 10 do 30 % ukoliko se ona obavi na vrijeme, odnosno neposredno pred cvjetanje čokota. Takođe je važno pri zakidanju vrha lastara da se iznad najviše cvasti ostavi 8-10 listova. Samo zakidanje vrši se oštrim nožem.
Zalamanje u svrhu prekraćivanja lastara uglavnom se obavlja poslije završenog cvjetanja. Ukoliko se prerano lastari zalamaju javlja se pojačano izbijanje zaperaka. Sa druge strane suviše pozno zalamanje može loše uticati na rodnost čokota, međutim, to doprinosi boljem kvalitetu vina.
Zakidanje (prekraćivanje) zaperaka
Razvoj zaperaka (koji su po svojoj prirodi rodni) omogućuje bolju ishranu grožđa, lastara i zimskih okaca. U njihovom neograničenom porastu na vinovoj lozi mogu biti i izvjesni štetni efekti. Da bi se to izbjeglo, zaperci se zakidaju na 3-4 lista, što se direktno korisno odražava na povećanje broja cvasti; na krupnoću grožđa i kvalitet vina, ali i na povećanje otpornosti lastara na niske zimske temperature.
Takođe, u pojavama poznih proljećnih mrazeva, rastom i razvojem zaperaka može se nadoknaditi vegetativna masa uništena mrazem. Zakidanje zaperaka vrši se po obrazovanju na njima najviše 5-6 listića. Ukoliko je i vrijeme cvjetanja u njihovom kritičnom porastu zakidanje zaperaka se odlaže po završetku cvjetanja, zbog rizika na poremećaj oplodnje cvjetova. Posljednje zakidanje zaperaka je pred etapu šarka grožđa. Obavlja se ručno, efikasnije upotrebom oštrih noževa, dok na većim plantažama ova mjera se obavlja najbrže i najekonomičnije korišćenjem mašina za rezidbu vinove loze na zeleno.
Autor: Mr Branko Tanasković
Izvor: psss.rs
PROČITAJTE:
Tipovi rezidbe vinove loze na zrelo
