Vlašac (Allium schoenoprasum) je višegodišnja biljna vrsta iz porodice ljiljana. Poreklom iz istočne Azije, u Evropu je donet početkom nove ere. U rimsko doba bio je veoma cenjen kao začin i hrana, ali se mnogo koristio i kao lekovito sredstvo. Danas se vlašac najčešće sreće kao baštenska kultura, ali i kao divlja, samonikla biljka koja raste na humidnim mestima na ivicama šuma kao i u blizu potoka i reka.
Vlašac je lukovičasta biljka koja pod zemljom obrazuje nežnu i sitnu lukovicu zbog čega se u narodu često naziva i mali crni luk. Nad zemljom obrazuje gust i atraktivan bokor uskih cevastih listova dugih dvadeset do četrdeset centimetara, zbog kojih se najviše i gaji.
Sadi se krajem marta, a početkom juna formira dekorativna cvetonosna stabla sa bledo ljubičastim cvetovima.
Vlašac je biljka otporna na niske temperature kao i na fizičke povrede pa se zato lišće može više puta u toku godine šišati posle čega se brzo regeneriše.
U toku godine pod zemljom se uz glavnu lukovicu javlja veći broj manjih lukovica pomoću kojih se vlašac rasađuje, mada se može proizvoditi i setvom semena ali uz redovno umereno zalivanje.
Pročitajte: VLAŠAC – Kada i kako se sadi ovaj luk
Ova biljka voli duboka vlažna zemljišta lakšeg mehaničkog sastava, kao i senovita i zaštićena staništa. Zahteva umereno đubrenje mineralnim đubrivima i skromnu negu tokom vegetacije.
Tokom zime lukovice se mogu presaditi u saksije i gajiti u zaštićenom prostoru bez prevelikih potreba za toplotom, ali uz redovno zalivanje i tako produžiti vreme korišćenja na celu godinu.
Mada se kod nas retko sreće na pijacama i supermarketima, u SAD, Japanu, Kini i Indoneziji vlašac je redovni artikal štandova sa povrćem. Zahvaljujući svom blagom aromatičnom ukusu i atraktivnom izgledu mnogo se koristi kao dodatak salatama, supama i umacima. U sušenom obliku se koristi u ogromnim količinama naročito u kuhinjama istočne Azije.
Zbog visokog sadržaja gvožđa i vitamina C odlično je prirodno sredstvo protiv malokrvnosti i prolećnog umora. Zahvaljujući visokom sadržaju sluzastih materija u narodnoj medicini se koristi za suzbijanje crevnih parazita kao i za lečenje poremećaja digesivnog trakta.
Kod nas nema nekog organizovanijeg gajenja ove kulture na većim površinama, ali sve češće može se videti u baštama, malim povrtnjacima, pa i na balkonima stambenih zgrada.
Izvor: Dipl. inž. Milan Damljanović, PSSS Čačak / agrotv.net
