U opštini Rudo četiri stočara imaju više od stotinu ovaca. Republičke premije potpomažu opstanak ove grane poljoprivrede i ovdje se gaji više rasa ovaca i to onih koje daju više mesa. Nedjeljko Vujadinović ima stado s više od 200 ovaca.
Mnogi stručnjaci smatraju da je istočni dio Republike Srpske posebno opštine uz rijeku Drinu na granici sa Srbijom, ekonomski mnogo nerazvijeniji od zapadnog dijela ovog entiteta. Pored industrije, i u razvoju poljoprivrede zaostaje za drugim regijama u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini.
Opština Rudo, koja se nalazi na samoj granici sa opštinom Priboj u Srbiji, uspjela je i u ovim teškim vremena da očuva poljoprivredu, a samim tim i selo i domaćine srednjih godina ostavi da se bave uzgojem malina, pčelarstvom i stočarstvom.
Najveći broj poljoprivrednih proizvođača se bavi uzgojem ovaca jer ova domaća životinja nije zahtjevna ni što se ishrane, a ni smještaja tiče. Prema riječima direktora veterinarske stanice u Rudom Save Subotića, na ovoj maloj teritoriji gaji se relativno veliki broj ovaca što trenutno iznosi između osam i devet hiljada odraslih jedinki.
Zadovoljavajuće republičke premije po jednom grlu
“Stada su većinom od 15 do 40 grla. Samo četiri vlasnika posjeduju više od 100 ovaca i kao takvi ispunjavaju uslove da dobiju republičku premiju“, objašnjava Subotić i navodi da svi vlasnici koji imaju više od trideset ovaca dobijaju od Ministarstva poljoprivrede Republike Srpske pet konvertibilnih maraka po grlu, a vlasnike stada sa više od 70 jedinki, sleduje 10 KM po jednom bravu.
On dodaje da se uzgoj ovaca ne povećava zbog usitnjenog zemljišta za pašu i pripremanja sijena za zimu, kao i raseljavanja mladih iz ove male opštine.
U torovima stočara ruđanske opštine preovladavaju grla polimske pramenke, a u posljednjih petnaestak godina se oplemenjuju sa sjeničkom pramenkom i vinterbergom. “Pored toga svi stočari koji vrše vještačko osjemenjivanje ovaca imaju povrat za plaćene veterinarske usluge u iznosu od 30 KM po grlu, što predstavlja još jedan vid stimulacije”, ističe Subotić.
Jedan od najuspješnijih stočara na području ruđanske opštine je Nedjeljko Vujadinović iz sela Ustibra čiji je tor i štala pravo bogatstvo za ove krajeve jer u njima živi više od 200 njegovih ovaca.
Nedeljko Vujadinović : Ruada ima prednosi i mana
“I ja kao i ostali stočari pokušavam da osavremenim proizvodnju time što ukršatamo rasu pramenke sa rudom. Ruda je rasa uvezena iz Engleske, a odlikuje je krupnoća, daje više mesadok joj je jedina mana što manje “ljubi” svoju jagnjad. Njena je mana i to što je i neotpornija na bolesti od pramenke i autohtonih rasa sa naših prostora“, objašnjava stočar iz Ustibra.
Ovaj stočar se hvali i time da njegove ovce u štalama imaju podno grijanje.
“To postižem tako što ne čistim sijeno i slamu koju im stavljam kao prostirku koje u dodiru sa đubretom i mokraćom sagorijevaju oslobađajući toplotu. Uslijed hemijskom procesa razlaganja azota i đubreta oslobađa se velika količina toplote koja dostiže temperaturu i do 20 stepeni Celzijusovih što pogoduje ovcama ali i malim jagnjadima“, kaže Vujadinović i dodaje da nema problema sa prodajom ovaca jer je zbog nestašice ovčijeg mesa tržište ispražnjeno.
Da bi odgajio kvalitetnu jagnjad, Vujadinović podsjeća da domaćin mora posjedovati i kravučijim će se mlijekom hraniti tek rođena jagnjad ako im majka nema dovoljno hrane ili odbija da ih doji.
Vukovi nanose štetu sadima stočara
Stočar Mirko Jovanović iz sela Budimlije, koji ima stotinu ovaca, žali se da u toku godine ima velike gubitke grla koje napadaju izgladnjeli vukovi i psi lutalice.
“Tako sam prošle godine štetovao 16 brava koje su ove divlje životinje zaklale, a od nekih ni kosti nisam našao“, jada se Jovanović, ali kaže da je gajenje ovaca ipak isplatljiv posao, ali sa tim da stočar u toku godine nema ni dana odmora, a i vuna se prodaje u bescijenje.
Ovaj proizvođač ovčijeg mesa kao i ostali ističe da nigdje u bližoj okolini nema stočnih pijaca tako da kupci po ovce dolaze na kućni prag.
Na području ruđanske opštine, prema statistici veterinarske stanice, gaji se od 500 do 600 muznih krava i oko 300 ostalih kategorija kao što su junad i bikovi. Preovladavaju šarena goveda u tipu simentalca.
Opština stočarima za odgojenu junicu daje premiju 250 KM, za nabavljenu treću i svaku sledeću kravu 300 KM. Ipak premije nisu odlučujući faktor da bi se što više proizvođača odlučilo da uzgajaju goveda
IZVOR : AGROKLUB