Pri podizanju plantažnih zasada oraha posebnu pažnju trebalo bi posvetiti izboru osnovne sorte i sorte oprašivača.
Ono, čega je potrebno pridržavati se pri izboru sorti su sljedeći činioci: visoka rodnost, kraća vegetacija, otpornost prema bolestima i štetočinama, visok kvalitet i randman ploda, međusobni odnos oprašivanja i oplodnje.
Pored sorti terminalnog tipa rađanja, sve veću popularnost stiču i sorte lateralnog tipa rađanja.
Od terminalnih sorti adaptivnih na naše uslove gajenja preporuka bi bila gajenje sljedećih sorti: šejnovo, tisa, bačka, sava, srem, šampion, gajzenhajm 139 i medveđa. Od sorti djelimično lateralnog tipa: rasna, novosadski kasni i franket, a od lateralnog tipa: pieral lara, tulare i čendler.
Šejnovo – veoma rodna sorta, otporna prema bolestima, srednje krupnog ploda mase oko 12 g i radmanom oko 52-54%. Jezgro je nešto tamnije boje. Preporuka je gajenje u toplijim krajevima jer je osjetljivija na mrazeve.
Pročitajte: Klimatski činioci koji utiču na gajenje oraha
Srem – dobra rodnost, osetljivija sorta na bolesti, krupnog ploda sa radmanom jezgra 57%, jezgo nešto svetlije boje. Preporučuje se za gajenje u vinogradarskim zonama.
Tisa – rodna sorta, racemoznog tipa rađanja (7-8 plodova u grozdu), krupnog ploda sa radmanom oko 51%.
Bačka – odlikuje je visoka rodnost, srednje krupnog ploda kupastog oblika, jezgro svjetlije boje, mase12 g sa radmanom oko 52%. Preporuka gajenje u vinogradarskim zonama.
Sava – srednje bujnog stabla, racemoznog tipa rađanja, u cvasti ima i do 20 cvjetova od kojih se zametne 7-8 plodova. Vrlo rodna sorta, plod je krupan oko 15 g i ima nešto tamniju boju.
Šampion – vrlo rodna sorta, osjetljivija na bolesti, a otporna na niske temperature. Plod je krupan mase oko 14 g sa radmanom oko 58%. Jezgro svjetlije boje. Adaptivna sorta na kontinentalne uslove gajenja.
Gazenhajm 139 – vrlo dobra rodnost, otporna sorta na mraz, ali manje otporna na bolesti. Plod je srednje krupan mase oko 12 g, jezgro je svetlije boje sa radmanom 48%.
Medveđa – srednje bujnog stabla, racemoznog tipa rađanja, u grozdu se može naći i do 15 plodova. Vrlo rodna sorta svjetlijeg ploda mase oko 10 g. Preporučena za gajenje u toplijim područijima.
Pročitajte: Orezivanje i zaštita oraha od mraza
Rasna – domaća sorta adaptivna na kontinentalne uslove gajenja. Veoma rodna, odlikuje je visoka otpornost na bolesti, mase ploda oko 14 g, kupastog oblika, ljuska ploda je meka i lako lomljiva. Radman jezgra 52%, dobar oprašivač za ostale sorte.
Piarel Lara – lateralna sorta francuskog porekla, otporna na mrazeve srednje bujnog stabla krupnog ploda mase oko 16 g, veličine 31-36 mm jezgra svetlije boje. Otporna na mrazeve.
Čendler – visoko produktivna sorta, krupnog ploda mase oko 14 g veličine 32-36mm jezgro odličnog kvaliteta svjetlije boje. Odlikuje je duga vegetacija pa je preporuka gajenje u toplijim područjima.
Franket – potiče iz Francuske, kasnije vegetacije, srednje bujnog rasta. Plod je srednje krupan, mase oko 10 g. Jezgro je svetlije boje sa radmanom oko 48%. Kasno kreće sa vegetacijom pa može da strada od ranih mrazeva.
Tulare – bujna sorta pa je preporuka veći razmak sadnje. Plod je krupan, okrugao mase oko 15 g sa radmanom 53%, jezgro svjetle boje. Samooplodna sorta, lateralnog tipa rađanja.
Izvor: PSSS