Pored adekvatne terapije i fizičke aktivnosti, najveći udio u dobroj kontroli šećerne bolesti ima ishrana. Izbalansiranom, raznovrsnom ishranom i umjerenošću u količini organizam dobija ono najbolje, kaže dr Danijela Karamarković, internista-specijalista ishrane. Da li dijabetičari smiju da jedu trešnje i višnje pročitajte u nastavku teksta.
Pravilna ishrana veoma je važan segment u prevenciji i liječenju svih bolesti, a posebno kada su u pitanju dijabetičari. Dijabetes ili šećerna bolest je hronično oboljenje koje nastaje usljed nedovoljnog lučenja ili djelovanja insulina (hormon koji se stvara u žlezdi gušterači ili pankreasu), koji je odgovoran za metabolizam ugljenih hidrata, to jest šećera.
– Cilj pravilne ishrane kod dijabetičara podrazumijeva obezbjeđenje dobrog nivoa šećera i masnoća u krvi, krvnog pritiska i dobre uhranjenosti.
Ono što hranu čini lijekom je vrijeme uzimanja obroka, količina, vrsta i način pripreme hrane – kaže sa portal eKlinika dr Danijela Karamarković.
Da li dijabetičari smiju da jedu trešnje i višnje i u kojoj količini?
– Trešnje su sezonsko voće koje je bogato vitaminima i mineralima. One sadrže visok procenat vode, a kao i ostalo voće ima kalijum u sebi. Trešnje su dozvoljene kod pacijenata sa dijebetesom ali u ograničenoj količini jer u 100 gr ovog voća ima 15 gr ugljenih hidrata. Zato se pacijentima sa dijabetesom daje individualna preporuka za dozvoljenu količinu trešanja. Ono što može da bude opšta preporuka je šaka trešanja za jednu užinu – savjetuje dr Danijela Karamarković.
S obzirom da su kisele, da li višnje mogu da jedu dijabetičari u neograničenoj količini?
– Kao i kod trešanja količina se određuje individualno. Inače ne postoji namirnica koja može da se jede neograničeno pa tako ni višnje – ističe dr Karamarković.
Kako voće utiče na porast nivoa šečera u krvi i koje se voće nikako ne preporučuje dijabetičarima?
– Svako voće ima u sebi ugljene hidrate i obavezno utiče na nivo šećera u krvi. Neko voće ima viši, a neko niži glikemijski indeks (brzina kojom se podiže nivo šećera u krvi). Opšta preporuka kod pacijenata sa dijabetesom je da voće mora biti zrelo ali čvrsto (izbjegavati voće koje je prezrelo) i da se voće obavezno žvaće, a nikako da se cijedi i pije. Jer ukoliko ga cijedimo ili mutimo, onda povećavamo glikemijski indeks i veoma brzo se podiže nivo šećera u krvi.
Ne postoji voće koje pacijent sa dijabetesom ne smije da jede. U pitanju su samo količina i vrijeme kada se jede. Ono što treba izbjegavati je suvo voće jer je koncentracija šećera kod suvog voća veća – objašnjava dr Danijela Karamarković.
Doba dana kada je najbolje da dijabetičari uzimaju voće?
– Vrijeme za voćnu užinu kod pacijenata sa dijabetesom se određuje na osnovu vrste terapije koju pacijent prima. Kod pacijenata koji su na tabletama obično se voće preporučuje u prvih pola sata do sat vremene nakon obroka. Kod pacijenata na insulinskoj terapiji pristupi su različiti zavisno od modela insulinske terapije i vrste insulina (humani ili analogni) pa se tako i raspoređuju užine, koje su u toku dana uglavnom voćne.
Jedino ukoliko postoji potreba za noćnom užinom, ona ne bi trebalo da bude voće. Kod analognih insulina voće se uzima kao i kod modela na tabletama, odmah nakon glavnog obroka. A kod humanih insulina uglavnom dva sata nakon glavnog obroka – savjetuje sagovornica eKlinika portala dr Danijela Karamarković.
Kada je najbolje konzumirati voće, neposredno poslije jela ili između dva obroka i zašto?
– Kao što sam prethodno naglasila raspored uzimanja voća je određen vrstom medikamentne terapije i mehanizmom njenog djelovanja kod pacijenta sa dijabetesom. Kod populacije koja nema šećernu bolest i nema insulinsku rezistenciju voće se uglavnom preporučuje između glavnih obroka, da bi se najbolje resorbovali (usvojili) u organizam nutrijenti iz voća – kaže dr Danijela Karamarković.