Još 1908. godine se pominje da je pijačni dan u Višegradu – srijeda. Poljoprivredni proizvodi su na nju nekad dovoženi vozom “ćirom” iz Užica, Požege, Čačka, Makedonije i Crne Gore.
Iz godine u godinu, odlivom stanovništva iz Višegrada, iz ekonomskih razloga čuvena višegradska pijaca, smještena na desnoj obali rijeke Rzav, sve je siromašnija i sve je manje onih koji prodaju i onih koji kupuju osnovne potrepštine kao što su voće, povrće, mliječni proizvodi i suvo meso.
Srijeda je u pamćenju starijih prijačni dan u Višegradu i niko od Višegrađana ne zna da objasni ko je i kad odlučioo da tako bude.
U knjizi “Istočna bosanska željeznica” autora Milene Mrazović još se 1908.godine pominje da je srijeda pijačni dan u gradu na Drini i Rzavu i da se roba, posebno poljoprivredni proizvodi, kupuju ili prodaju na platou ispred ulaza na most Mehmed-paše Sokolovića.
Robna pijaca promijenila nekoliko lokacija
Jedan od hroničara Višegrada Duško Andrić se sjeća da je po pričama starijih pijaca bila na lijevoj obali Drine kod Osojničkog potika, pa se preselila kod zgrade bivše gimnazije, onda pored puta za Dušče i na krju sedamdesetih godina prošlog vijeka je našla mjesto pored Rzava gdje je i danas.
Pretpostavlja se da je austrougarska monarhija uvela na gornjedrinskoj regiji red i u održavanju pijaca, pa je tako u Rogatici pijačni dan ponedeljak, u Čajniču u utorak, u Višegradu srijedom, u Rudom četvrtkom, a u Foči subotom.
Protekle srijede pijaca u Višegradu bila je slabo posjećena i od građana, a i onih koji su prodavali poljoprivredne proizvode.
Suve šljive, kruške, orasi, suvo meso i kajmak najčešći proizvodi na tezgama
Veljo Droca iz Novog Goražda zakupio je tezgu za pijačni dan i na njoj prodaje ono što se u ovim zimskim danima traži.
“Suve šljive sa košpicom koštaju šest KM, sušene kruške isto toliko, mrkva iz mog povrtnjak je 1,5 KM, crna rodakva dvije, bijela 1,5, luk ozimi 5, a proljetni 10 KM“, kaže Droca i naglašava da su to sve domaći proizvodi u kategoriji zdrave hrane.
Za drugom tezgom je Neđo Ostojić koji veli da ima više vrsta pasulja koji košta 7 KM i veoma traženi bijeli luk koji se izdvaja cijenom od 10 KM. “Imam i jezgro oraha koje prodajem po 15 KM“, dodaje Ostojić.
Ethem Šetkić se hvali suvim šljivama i kruškama sorte sarajka i takiša. “Imam sopstvenu staru sušaru sa drvenim ljesama i da bi osušio jednu turu krušaka moram vatru da ložim na ognjištu 24 sata. Kruške su sad veoma zdravo voće jer pomažu kod raznih bolesti, u vidu konzumiranja ili pravljenja od njih kompota sa ili bez šećera“, ističe Šetkić na čijoj su tezgi i veoma krupni orasi.
“Sačuvao sam ovu sortu domaćih stabala oraha “ornjaša”, kako smo ih još kao djeca zvali dok smo se igrali “kupa”. To je stara igra kad se kupe naprave od četiri komada oraha, a onda se sa određene daljine najvećim orahom gađaju te gomile i koliko ih pogodimo sve orahe sebi uzimamo”, objašnjava ovaj poljoprivredni proizvođač.
Na višegradskoj pijaci prodaje se i kajmak i sir iz Župe i Budimlije ali i pršut koju na užički način proizvodi penzioner Boško Milešić.
Nekad je pijaca izgledala kao seoski vašar
Stariji građani grada pored Drine se sjećaju pijace kad su tezge pucale pod teretom robe i kada je ličila seoski vašar.
“Srijedom se nije moglo komotno proći ulicama grada od pijačara. Bila je ovo najbogatijaj pijaca na regiji gdje su prve lubenice stizale starim vozom “ćirom” čak iz Makedonije, užička pršuta i zlatiborski kamjak isto tako, a južno voće iz Crne Gore. Povrće i voće su gajili i višegradski seljaci posebno rasad po kome su bili poznati proizvođači iz naselja Kosovo Polje“, sjeća se domaćin Obradin Vasić.
Opštinske vlasti su najavile da će uskoro dati novi izgled robnoj pijaci pa je već nabavljeno nekoliko pijačnih tezgi ali još nisu stavljene u finkciju.
Za višegradsku pijacu vezana je jedna anegdota u kojoj pijanac iz Čajniča pita svog prijtelja preko puta kafanskog stola “Kad je ovdje kod vas – srijeda” , misleći koji je pijačni dan.