Iako se uspješno proizvodi u tunelima za ranu proljetnu i pod agrotekstilom za proljetnu potrošnju, mrkva se rjeđe gaji u zaštićenom prostoru.
Mrkva je dvogodišnja vrsta i za ishranu se koristi zadebljali korijen. Niče sporo (14 do 21 dan), čak i pri optimalnim uslovima, a ponik je nježna biljka. U toku vegetacije obrazuje rozetu listova i zadebljali korijen.
Korijen je okruglog, cilindričnog, konusnog do vretenastog oblika. Kvalitetan korijen ima narandžastocrvenu boju kore i središnjeg dijela, prijatan miris koji potiče od eteričnih ulja.
Korijen je bogat šećerima, beta karotenom, mineralnim materijama i eteričnim uljem. Pri preobilnom đubrenju azotom i uz nedovoljno svjetlosti u korijenu se nagomilavaju štetni nitrati.
Pročitajte: Jesenska sjetva mrkve
Potrebe mrkve za toplotom i vodom
Mrkva ima umjerene potrebe za toplotom. Niče na temperaturi od 3-4 stepena, ali optimalna temperatuje je 20 stepeni. Za rast listova optimalna je temperatura 18, a za zadebljavanje korijena 20-22 stepena. U fazi ponika podnosi blage mrazeve, a u fazi razvijene rozete i -10 stepeni. Visoke temperature i nedostatak vode nepovoljno djeluju na obrazovanje zadebljalog korijena. Biljka traži dosta svjetlosti.
Kritični periodi u potrebi za vodom su nicanje, obrazovanje rozete i početak obrazovanja zadebljalog korijena. U cjelini, zahtjeva umjereno vlažno zemljište (60-70% PVK), a nagle promjene vlažnosti nepovoljno utiču na razvoj korijena. Mrkva dobro uspjeva na lakim zemijištima, odnosno supstratima (pH 6,5-7,0) uz dobru drenažu. Đubri se na osnovu kontrole plodnosti zemljišta imajući u vidu da sa prinosom od 10 kg iz zemljišta iznosi 34 g N, 10 g P2O5 i 50 g K2O.
Pročitajte: Kada je vrijeme za vađenje mrkve
Proizvodnja u zaštićenom prostoru
Što se uzgoja u zaštićenom prostoru tiče, to se najčešće izvodi u niskim i poluvisokim tunelima. Zbog duge vegetacije nije najrentabilnija za gajenje u plastenicima i staklenicima. Najpogodnije su rane sorte (pariska) ili sorte tipa „nantes“. Sjetva može biti u jesen (septembar,oktobar) ili zimi (decembar, januar i februar). Zemljište za gajenje mrkve trebalo bi da je dobre strukture, pa se zato u zemljište unose treset ili pijesak i 1-2 kg zgorelog stajnjaka po metru kvadratnom i 50 g azota, 100 g fosfora, 120 g kalijuma i 50 g magnezijuma na 10 m2.
Sije se u redove sa razmakom između redova 20 cm, a u redu, poslije prorjeđivanja (u fazi prvog lista), ostavljaju se biljke na rastojanju 5-8 cm. Pri gajenju u širim objektima sije se u pantljike, sa razmakom između pantljika 50-60 cm. Zemijište se poslije sjetve zalije i na temperaturi oko 18 stepeni mrkva nikne za 15-20 dana. U fazi 3-4 lista trebalo bi je prihraniti sa po 20-50 g N i K đubriva na 10 m2.
Pročitajte: Mrkvina lisna buva – Štetočina mrkve i peršuna zbog koje se biljke suše
Za rast mrkve pogodna je temperatura oko 18 stepeni, uz vlažnost zemljišta od 75% PVK (zaliva se svakih 10-12 dana sa 10-12 l vode/m2). Međuredna obrada obavlja se 2-3 puta dok se rozeta listova ne razvije, tako da zatvori redove. Mrkva dospijeva za 70-80 dana i sa metra kvadratnog dobija se 2-6 kg, u zavisnosti od uzrasta u vrijeme kad se korijen vadi.
Veoma dobre rezultate daje rana proizvodnja mrkve uz sjetvu pred zimu i pokrivanje agrotekstilom u februaru, ili sjetva i pokrivanje agrotekstilom u februaru. Sjetva (sa 1,5-2 kg/ha) obavlja se mašinski (njiva) ili ručno (bašta) u 4 do 6 redne pantljike (zavisno od širine agrotekstila). Pred sjetvu se izvrši đubrenje, a poslije pokrivanja po potrebi zalivanje. Agrotekstil se skida 10 dana prije vađenja mrkve. Od bolesti može da se razvije pepelnica (karatan), palež lista (maneb), a zbog upotrebe agrotekstila rjeđa je pojava stetočina. Mrkva pokrivena agrotekstilom daje veći prinos (do 20%) i vadi se 15-25 dana ranije.
