Osobine kalemljenih voćaka – Kalemljenje je veoma stari način vegetativnog razmnožavanja voćaka. Poznato je da se ova tehnika koristila u razmnožavanju voćaka još u starom Egiptu.
Voćke razmnožene kalemljenjem su slične matičnim voćkama od kojih potiču po:
- morfologiji vegetativnih organa
- obliku i izgledu krošnje
- bujnosti
- osobinama plodova i sl.
S obzirom na to da se ove voćke ne razvijaju na sopstvenom korijenu, nego na korijenu druge biljke, mora se očekivati nešto drugačije ponašanje ovako sjedinjenog organizma, u odnosu na njegov izvorni oblik.
Tako je utvrđeno da podloga može uticati na sljedeće osobine pitomih sorti:
- bujnost
- dugovječnost
- vrijeme početka cvjetanja i završerka vegetacije
- krupnoću poloda
- boju pokožice
- ukus i aromu poloda
- otpornost prema mrazevima
- bolestima i štetočinama i sl.
Ovo pokazuje da se pod uticajem podloge mogu ostvariti značajne poromjene na stablu kalemljene sorte. Promjene ove prirorde imaju karakter nenasljednih promjena (modifikacija) i gube se u drugim uslovima gajenja, odnosno, ako se sorta kalemi na drugu podlogu.
Kalemljene voćke, svih voćnih vrsta, po pravilu, počinju period polodonošenja ranije nego sjemenjaci iste sorte. Zavisno od vrste sorte i osobina podloge početak plodonošenja može da bude dosta različit. U praksi je poznato da neke sorte jabuke kalemljene na slaborastućim vegetativnim podlogama, počinju rađati u trećoj i četvrtoj godini, a u nekim slučajevima i ranije (2-3 godine); dok iste sorte kalemljene na bujnim sjemenjacima počinju da rađaju u 8-10 godini starosti.
Veličina stabla, snaga rasta vegetativnih prirasta, stepen obrastanja, i habitus krošnje mogu biti znatno izmijenjeni pod uticajem podloge.
Poznato je da požegača na podlozi džanarike ima bujan porast, formira zatvorenu piramidalnu krošnju i sl., a kalemljena na vegetativnoj podlozi (izdanku) ima znatno manju snagu rasta, otvorenu ili vrlo otvorenu krošnju i sasvim drugačiji habitus, tako da se i na prvi pogled može ocijeniti na kojoj je podlozi.
Zavisno od upotrebljene podloge stabala iste sorte ne doživljavaju istu starost.
Mnoge sorte jabuka i krušaka, kalemljene na bujnim sjemenacima, doživljavaju starost 80-100 godina, a kalemljene na vegetativnim podlogama imaju znatno kraći vijek, 20-35 godina.
Od podloge mnogo zavisi produktivnost i ponošanje sorte u određenim uslovima gajenja. Ovo je posebno važeno, jer se izborom odgovarajuće podloge pojedine vrste i sorte mogu uzajati i na onim tipovima zemljišta gdje prirodno ne bi mogle uspijevati.
Na taj način se pruža mogućnost da se ista sorta, sa dobrim uspijehom može uzgajati na zaslanjenim, karbonatnim kiselim zemljištima, što se u praksi značajno koristi, posebno kod onih voćnih vrsta koje se uzgajaju na većem broju podloga sa različitim biološkim karakterisikama.
Iz izloženog se vide velike prednosti kalemljenih voćaka u odnosu na voćke proizvedene nekom drugom tehnikom razmnožavanja, zbog kojih se podloge, u savremenoj proizvodnji koriste kao regulatori bujnosti.
Izvor: AgroSavjet
