Tropoljni sistem u povrtarstvu daje dobre rezultate. Gajenje biljaka na istom mjestu godinama nije dobro, a tropoljni sistem je jedan od načina da pravilno gajite biljke. Više godina na jednoj površini ne treba gajiti papriku, paradajz, plavi patlidžan, krompir ili duvan. Isto tako, navedeno povrće nije dobro kombinovati u plodoredu ukoliko želite zdrav i bogat povrtnjak.
Zlatno pravilo sadnje povrća
Jednu za drugom ne treba gajiti vrste iz iste botaničke familije jer su one po pravilu osjetljive na iste patogene (prouzrokovače bolesti). To u praksi znači da na jednoj površini NE treba gajiti papriku, paradajz, plavi patlidžan, krompir ili duvan više godina ili navedene vrste kombinovati u plodoredu. Za navedene usjeve dobri predusjevi su kukuruz, žitarice, suncokret, šećerna repa ili povrtarske vrste pasulj, boranija, grašak, korijenasto-krtolaste vrste, luk.
Gajenje različitih biljaka na određenoj površini ima uticaj na strukturu zemljišta i sastav hranljivih materija u njemu. Način obrade i đubrenja zemljišta pri gajenju različitih usjeva utiče na poboljšavanje njegove strukture i održavanja balansa najvažnijih hranljivih elemenata. Pri monokulturi, odnosno gajenju samo jednog usjeva tokom više godina, dolazi do narušavanja strukture zemljišta i pojave manjka određenih hraniva koje taj usev najviše troši. Plodored predstavlja jednu od najznačajnih agrotehničkih i preventivnih mera u zaštiti povrća od prouzrokovača bolesti, štetočina, pa i korova. On, sa jedne strane, ograničava mogućnost da se u zemljište na kojem se prvi put organizuje gajenje povrća brzo i najčešće trajno unesu štetni mikroorganizmi i, s druge strane, doprinosi da se u već zaraženom zemljištu populacija parazita i štetočina održava ispod praga štetnosti.
Protiv truleža korijena, gljiva, virusa…
Primena plodoreda je opravdana samo u cilju borbe protiv prouzrokovača bolesti koji se održavaju u zemljištu (trulež korijena, prizemnog dijela stabla i uvenuća biljaka, kao i neke gljive prouzrokovači antraknoze, neki virusi i bakterije). Uz upotrebu zdravog sjemena i sadnog materijala (rasada) plodored je jedina uspiješna i ekonomična mjera zaštite povrtarskih biljaka i cvijeća. Za suzbijanje oboljenja tipa plamenjače, pepelnice, rđe i uopšte parazita koji se rasejavaju vjetrom ili insektima plodored nema veći praktični značaj.
U najvećem broju slučajeva istu ili sličnu biljnu vrstu treba gajiti na istom mjestu tek nakon pauze od četiri ili pet godina. U tom periodu paraziti izgube svoju vitalnost, naročito ako se izvodi i energično suzbijanje korova. U slučaju prisustva parazita koji dugo čuvaju vitalnost (fuzariozno uvenuće, gar luka, kila kupusa) rotacija mora biti duža, sa trajanjem čak do deset godina. Dakle, proizvodite biljke koje nisu osjetljive prema istim patogenima, a smenjujete ih tako da se podesi da u međuvremenu zajednički zemljišni mikroorganizmi izgube svoju životnu vitalnost. U odsustvu biljaka domaćina parazitni mikroorganizmi bivaju inaktivirani prirodnim putem, a štetočine uginu usled nedostatka hrane ili u potrazi za hranom promene stanište.
Tropoljni sistem gajenja biljaka za dobar rod
Kako početi
Napravite listu povrća koje želite da uzgajate prve godine. Podijelite listu na tri dijela, a po tipu povrća (korenasto, plodovito i zrnasto i lisnato). Dio bašte na kojoj želite da formirate povrtnjak podijelite na tri dijela i u svakom uzgajajte grupu povrća zavisno od tipa. Obavezno zapišite raspored za prvu godinu kako biste naredne godine tipovima povrća zamijenili mjesta.
Tropoljni plodored
| Polje | 1. godina | 2. godina | 3. godina |
| Prvo | A | B | C |
| Drugo | B | C | A |
| Treće | C | A | B |
grupa A: kupus, kelj, karfiol i ostale krstašice, paradajz, paprika i ostale pomoćnice, krastavci i ostali predstavnici iz familije tikvi
grupa B: šargarepa, paškanat, lukovičasto povrće, salata, spanać, blitva, matovilac (zimska salata)
grupa C: grašak, grašak šećerac i ostale mahunarke
Četveropoljni plodored
| Polje | 1. godina | 2. godina | 3. godina | 4. godina |
| Prvo | A | B | C | D |
| Drugo | B | C | D | A |
| Treće | C | D | A | B |
| Četvrto | D | A | B | C |
grupa A: kupus, kelj, kelj pupčar, karfiol, brokola, keleraba, žuta repa, bela repa, rotkva, rotkvica, kineski kupus
grupa B: luk, bijeli luk, poriluk, luk kozjak, šargarepa, celer, peršun, paškanat, cvekla, blitva
grupa C: paradajz, paprika, patlidžan, krastavci, tikvice, dinja, lubenica, bundeva
grupa D: grašak, grašak šećerac, leblebije, bob
