Đubrenje oraha predstavlja vrlo važnu agrotehničku mjeru, jer biljka za razvoj troši velike količine hranljivih materija živeći više decenija na istom zemljištu.
Različiti organi oraha troše i različite količine hranljivih materija. Plodovi troše i dosta fosfora i azota, a lišće više kalijuma i magnezijuma.
U zavisnosti od uzrasta i razvijenosti korjenovog sistema orah troši nejednake količine hranljivih materija. Pravilnim đubrenjem se poboljšava struktura zemljišta, od čega zavisi vodno-vazdušni režim i povećava se i plodnost zemljišta. Đubrenjem se reguliše trajanje vegetacije, otpornost prema mrazevima, bolestima i štetočinama, kvalitet plodova kao i dugovječnost stabala.
Orah bi trebalo da se gaji na zemljištu dobre strukture i bogatim humusom. Naročito je značajna pH vrednost zemljišta, koja bi trebalo da iznosi 6-8.
U mladom zasadu oraha najveće su potebe za azotom. On se dodaje prije početka vegetacije (2/3) količine krajem maja ili početkom juna (1/3). Količina čistog azota potrebna za đubrenje jednog stabla u prvoj godini iznosi 100 g, a svake sljedeće, zaključno sa petom, količina se povećava dva puta.
U fazi pune rodnosti orah se đubri na osnovu analize zemljišta i lista i planiranog prinosa. Količina đubriva se određuje na osnovu folijarne analize zemljišta i izgleda voćke. Folijarna analiza se vrši svake godine maj-juli. Azot je naročito potreban od zametanja plodova do kraja vegetacije. Plodovi sadrže više azota od svih drugih organa. Iz zemljišta se za potrebe plodova iznese oko 60% azota, lišće 30%, a za stvaranje novog tkiva 10%.
Najvažnija je ishrana azotom i kalijumom. Orah se đubri organskim i mineralnim kompleksnim đubrivima. Organska đubriva se unose svake treće ili četvrte godine u jesen u količini od 30 do 50 tona po hektaru, zajedno sa fosforno-kalijumovim đubrivima, uz obavezno zaoravanje. Azotna đubriva se unose u dva navrata – pred početak vegetacije i krajem maja ili početkom juna.
Za postizanje visokih prinosa orijentacione količine osnovnih hranljivih materija koje se po hektaru unose đubrenjem treba da budu:
– 120-150 kg azota
– 50-60 kg fosfora
– 200-250 kg kalijuma
U pogledu pH vrijednosti, u proizvodnoj praksi i ogledima je dokazano da je orah imao veću porast i prinos kada je gajen na zemljištima sa pH 7 u odnosu na pH 6 i pH 8,2. Uticaj pH na porast organa zavisi od osobina zemljišta. Kiselost zemljišta sprečava porast korijena, što limitira i usvajanje hraniva iz dubljih slojeva i povećava zavisnost stabla od sadržaja hraniva u vodi, koja se nalazi u površinskom sloju zemljišta. Znači, usvajanje hranljivih materija može biti ograničeno povećanom kiselošću zemljišta. Usvajanje pojedinih elemenata je povezano sa reakcijom pH zemljišta. Najpovoljnija vrijednost pH za usvajanje azota i kalijuma je iznad 6,0, a kalcijuma i magnezijuma iznad 7,0. Za bor, mangan, cink i bakar pH bi trebalo da je između 5,5 i 7.
Efikasno đubrenje zavisi od hranljivog elementa koji je u minimumu, što znači da u đubrivu treba da postoji pravilan odnos između pojedinih hranljivih materija. Optimalno đubrenje azotom čini neophodnim i đubrenje kalijumom i fosforom. Povećanje odnosa azota prema kalijumu (N:K) izaziva nepotpuno usvajanje kalijuma, i obrnuto, ako se poveća količina kalijuma, onda se slabije usvaja azot. Takođe, antagonistički se ponašaju gvožđe, mangan i cink prema magnezijumu, fosfor prema cinku i bor prema magnezijumu.
Danas se najsigurnijom metodom za određivanje potrebe za pojedinim hranljivim elementima smatra ako se pedološko-hemjska analiza zemljišta dopuni hemijskim analizama listova i drugih organa voća. Nedostatak azota i kalijuma, a u nekim slučajevima i fosfora, kao i mikroelemenata (Fe, B, Cu, Zn, Mg i Mn) može se utvrditi prema morfološkim promenama na lišću, rjeđe na plodovima, kori stabla i dr.
Izvor: PSSS
PROČITAJTE:
Šta se smije uzgajati u blizini oraha?
Gajenje lateralnih sorti oraha – Šta kažu proizvođači, a šta struka?
