Baštenski način gajenja boranije odvija se na malim površinama. Ovaj način gajenja ima mnoge specifičnosti i razlike u odnosu na gajenje boranije za industrijsku preradu.
Naše tržište više traži boraniju sa žutom mahunom, te se zbog toga u baštama i vrtovima takve sorte boranije i gaje. Visoke sorte su pogodne za ovakav način gajenja iz više razloga. One dugo cvjetaju, daju lijepe, nježne mahune i zauzimaju mali prostor. Naročito dobro rastu u rejonima sa svježijom i vlažnijom klimom.
U baštama se praktikuje nešto ranija sjetva uz izražen rizik od mraza. Kasnije se obave još dvije, tri i više sjetvi, radi postupnog pristizanja boranije za upotrbu u domaćinstvu ili prodaje na pijaci.
Pročitajte: Visoke sorte boranije i njihove karakteristike
Niske sorte boranije mogu se sijati i na kućice, sa rastojanjem između redova 60-70 cm, a razmakom između kućica u redu 20-30 cm. U kućice se stavlja 4-5 sjemenki. U baštama boranija se može sijati združeno sa drugim povrtarskim kulturama, npr. između odžaka krastavca, bostana i drugog povrća.
Visoke sorte boranije obično se siju na kućice, između redova kućica ostavlja se razmak 80-100 cm, a između kućica u redu 40-60 cm. Mogu se sijati i na rastojanju 80×80 ili 100×100 cm. Prilikom sjetve u svaku kućicu stavlja se 5-6 sjemenki. Kada sjeme nikne u kućici se ostavljaju 3-4 biljke.
Postavljanje pritki
Ako je zemljište suviše vlažno kućice treba da budu uzdignute iznad ravni terena. U praksi se najčešće događa da se najprije pobodu pritke, a zatim se obavi sjetva. Visoke sorte boranije mogu se sijati i na redove tako što se otvore brazdice i u njih na svakih 15-20 cm posije po jedna sjemenka. Između redova ostavi se isto rastojanje kao i pri sjetvi u kućice. Ovakav način sjetve primjenjuje se kada se boranije sije na većim površinama i kada se umjesto pritke za vođenje biljaka korsite špaliri od žica i kanapa.
Pritke za boraniju treba da su visoke 2,5-3 m. Na pritki se ostave kora i čvorovi od skresanih grančica jer gruba površina pritke olakšava penjanje biljaka. Pritke se pobodu na dubinu 40-50 cm. Najčešće se vrhovi 4 susjedne pritke (iz dva reda) povežu i tako se dobije stabilna piramida.
Umjesto pritki, kao potpora za povijušave boranije, mogu se od žice, kanapa i drvenih stubova napravite različite vrste špalira.
Pročitajte: Njega usjeva boranije
Suzbijanje korova
Suzbijanje korova u usjevu boranije vrši se okopavanjem, plijevljenjem i primjenom herbicida. U baštama, vrtovima i uopšteno malim površinama korovi se uništavaju okopavanjem, a obično su dovoljna 2-3 okopavanja.
Prvo okopavanje izvodi se ubrzo nakon nicanja. Kada se biljke potpuno razviju, ne treba više okopavati već oplijeviti krupniji korov.
Pročitajte: Proljećna sjetva BORANIJE
Berba
Niske sorte stasavaju jednovremeno i beru se 2-3 puta. Njihovo plodonošenje u našoj klimi traje obično 2-3 nedjelje. Zato se ove sorte siju u više navrata. Kod visokih sorti mahune stasavaju postupno i berba može trajati više od dva mjeseca.
Boraniju treba brati redovno i pažljivo jer tada plodonošenje traje duže i prinosi su veći. Jedan radnik može ubrati 60-70 kg mahuna. Takav način berbe predstavlja posao za koji se troši više od 80% ukupnog vremena za kompletnu proizvodnju mahuna.
Prinosi boranije ostvareni ovakvim načinom gajenja su veći u odnosu na industrijski. To se naročito odnosi na visoke sorte koje ostavruju prinos 3 kh/m² mladih mahuna, a u pogodnim godinama može se ubrati i više od toga.
Navodi se u knjizi Gajenje povrća – Centar za povrtarstvo Smederevska Palanka – Autori: Mr Živomir Miladinović; Dr Milan Damjanović; Dipl.inž.Stevan Brkić; Dr Živoslav Marković; Dr Dušan Stevanović; Mr Tatjana Sretenović – Rajičić; Mr Boguljub Zečević; Mr Radiša Đorđević; Mr Dragoljub Čorokalo; Dipl. inž. Ljiljana Stanković; Mr Milan Zdravković; Mr Jasmina Zdravković; Dr Nebojša Marinković; Dr Mirjana Mijatović; Mr Aleksa obradović; Dipl.inž. Milivoje Starčević; Dipl.inž. Branislav Milić; Dipl.inž. Vesna Todorović.
